میدانید که همه دولت ها نیازمند به دست آوردن منابع یا درآمد هستند و مالیات به عنوان مهم ترین و اساسی ترین ابزار و منبع مالی دولت نقش مهمی در اجرای سیاستهای اقتصادی کشورها خواهد داشت. با تغییرات اقتصادی،اجتماعی،سیاسی و فرهنگی لازم است ضوابط و قوانین مالیاتی و همچنین ساختار سازمانی و تشکیلاتی نظام مالیاتی نیز متحول گردد تا این عامل مهم اقتصادی نیز همسو و هم راستای سایر پارامترهای جامعه،زمینه ساز رشد و توسعه همه جانبه هر کشور باشد.
به همین جهت در مورخ ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ اصلاحات اساسی در قانون مالیاتهای مستقیم صورت پذیرفت و در ۱۳۸۱/۱۰/۲۲ قانون تجمیع عوارض به منظور اصلاح مواردی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید که در تاریخ ۱۳۸۱/۱۱/۲ جهت اجرا از ابتدای سال ۸۲ ابلاغ گردید. در برابر ما این جا به مفاهیم و تعاریف مالیاتی و قوانین مربوطه و مباحث حسابداری مالیاتی خواهیم پرداخت.
چه کسانی مشمول مالیات می باشند و چه کسانی مشمول مالیات نمی باشند؟
طبق ماده ۱ قانون مالیاتهای مستقیم،اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند:
۱-کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران.
۲-هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به گلی درآمدهایی که در ایران و خارج از ایران تحصیل می کند.
۳-هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درامدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می کند.
۴-هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تاثیر می کند.
۵-هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمد هایی که در ایران تحصیل می نمایند.
اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات نمی باشند:
۱-وزارتخانه ها و موسسات دولتی
۲-دستگاههایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می شود.
۳-شهرداری ها
حال اگر بخواهیم این در یک دسته بندی کلی انواع مالیات ها را طبقه بندی کنیم به صورت زیر خواهد بود:
مالیات بر دارایی
۱-مالیات بر ارث
۲-حق تمبر
مالیات بر درآمد
۱-مالیات بر درآمد املاک
۲-مالیات بر درآمد کشاورزی
۳-مالیات بر درآمد حقوق
۴-مالیات بر درآمد مشاغل
۵-مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
۶-مالیات بر درآمد اتفاقی
۷-مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف
برگرفته از کتاب حسابداری شرکتها نوشته دکتر حسن همتی