بهای تمام شده یک سرمایه‌گذاری،مخارج تحصیل آن،از قبیل کارمزد کارگزار،حق الزحمه ها و عوارض و مالیات را نیز در بر می‌گیرد دیگر شامل مخارج مالی تحمل شده به رابطه با ایجاد تدریجی یک سرمایه‌گذاری نیست. همچنین توجه داشته باشید که بهای تمام شده سرمایه گذاری ها بر مبنای تک تک سرمایه‌گذاری‌های آن تعیین می‌شود.در نمودار زیر خلاصه‌ای از روش های تعیین مبلغ دفتری سرمایه‌گذاری‌ها ارائه شده است:
هرگونه افزایش و کاهش در مبلغ دفتری سرمایه گذاریهای سریع المعامله ای که به عنوان دارایی جاری و به ارزش بازار نگهداری شده‌اند،همچنین،سایر سرمایه گذاری های جاری یعنی غیر از سریع المعامله ها،در صورت انعکاس به خالص ارزش فروش،باید به عنوان درآمد یا هزینه شناسایی شود.
از آنجا که سرمایه گذاریهای بلندمدت برای مدت طولانی نگهداری می شوند،ارزش بازار آن ها از نظر مربوط بودن به اندازه سود و زیان هر دوره،اهمیت چندانی ندارد. به این دلیل است که سرمایه گذاریهای بلندمدت به بهای تمام شده،
پس از کسر ذخیره کاهش دائمی در ارزش آن، انعکاس می‌یابد. در صورت استفاده از این روش،درآمد تحقق نیافته سرمایه گذاری بلند مدت قابل شناسایی و ثبت در حساب ها نبوده ولی زیان ناشی از کاهش ارزش سرمایه گذاری های مزبور،در صورتیکه دائمی بودن کاهش ارزش محرز گردد،شناسایی شده و در بدهکار حساب`هزینه کاهش ارزش سرمایه گذاری`و بستانکار حساب`ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاری`سبز می شود. همانطور که از بند بالا استنباط می‌شود،از بابت کاهش موقت در ارزش سرمایه گذاریهای بلندمدت که احتمال برگشت آنها وجود دارد،زیان کاهش ارزش شناسایی نمی شود.
در نحوه عمل مجاز دیگر،سرمایه گذاریهای بلندمدت را می‌توان بر اساس مبلغش تجدید ارزیابی آنها منعکس نمود. در صورت انتخاب رویه یاد شده،افزایش احتمالی در ارزش،درامد تحقق یافته دوره محسوب نشده و باید به عنوان مازاد تجدید ارزیابی تلقی شده و در سرفصل حقوق صاحبان سهام انعکاس یابد.
حرکات افزایش مزبور عکس یک کاهش قبلی ناشی از تجدید ارزیابی باشد که به عنوان هزینه شناسایی شده است،این افزایش باید تا میزان هزینه شناسایی شده و در رابطه با همان دارایی به عنوان درآمد شناسایی شود. کاهش مبلغ دفتری یک قلم سرمایه گذاری بلند مدت در نتیجه تجدید ارزیابی باید به عنوان هزینه شناسایی شود. چنانچه کاهش مزبور عکس یک افزایش قبلی ناشی از تجدید ارزیابی باشد که به حساب مازاد تجدید ارزیابی منظور شده است، در این صورت این کاهش باید تا میزان مازاد تجدید ارزیابی مربوط به همان سرمایه گذاری به حساب مازاده تجدید ارزیابی بدهکار گردد و باقی مانده به عنوان هزینه شناسایی شود. لازم به ذکر است که رویکرد مورد توجه در این مقاله روش بهای تمام شده پس از کسر هرگونه ذخیره کاهش دائمی در ارزش می باشد.
برگرفته از کتاب حسابداری مالی نوشته دکتر شکراله خواجوی