سیستم سفارش کار توسط شرکت هایی که بر طبق درخواست مشتریان محصول را تولید میکنند مورد استفاده قرار میگیرد. در سیستم سفارش کاره هزینههای مواد خام مصرف شده،دستمزد مستقیم و سربار هر سفارش به طور مجزا جمعآوری میشود. واژه «کار» به معنی کالاهایی است که در یک زمان برای ادای یک سفارش خاص ساخته میشود. اگر کار شامل بیش از یک واحد محصول باشد،هزینه های هر واحد محصول با تقسیم کردن جمع هزینه های منظور شده به کار،بر تعداد واحدهای تولید شده معلوم می گردد.
واحدهای پیمانکاری ( ساختمانی ) از سیستم سفارش کار استفاده می کنند زیرا هر پروژه ساختمانی خصوصیات خاص خود را دارد. سیستم ثبت سفارش کار در کشتی سازی،فیلمسازی،چاپخانه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
علاوه بر این،سیستم سفارش کار به طور گسترده در واحدهای خدماتی مثل تعمیرگاهها،بیمارستان ها،موسسات حسابداری و موسسات حقوقی استفاده میشود.
ویژگی خاص سیستم سفارش کار این است که در این سیستم از هزینه های تولیدی هر سفارش به طور مجزا از سایر است سفارشها جمع آوری و ثبت می شود. همانطوری که هزینه های تولیدی به حساب کالای در جریان ساخت بدهکار میشوند. در سیستم سفارش کار،حساب کالای در جریان ساخت یک حساب کنترل است که دارای حساب های معین می باشد. در این سیستم کارتهای سفارش کار در حکم حسابهای معین هستند.
کارت سفارش کار
کارتهای سفارش کار قلب سیستم سفارش کار محسوب میشوند.برای هر سفارش یک کارت جداگانه تهیه و تمام هزینههای تولیدی مربوط به سفارش در این کارت ثبت می گردد. به محض اینکه کار تکمیل شد،کارت سفارش کار بهای کالای ساخته شده و اطلاعات لازم برای محاسبه هزینه واحد محصول را فراهم میکند. هزینه های مستقیم تولیدی (مواد خام و دستمزد) به محض آن که بتوان آنها را به سفارش نسبت داد در کارت سفارش ثبت می شوند. پس از تکمیل کار،با استفاده از نرخ جذب سربار،هزینه های سربار،به سفارش تخصیص داده میشوند.
در زیر،یک کارت سفارش کار تکمیل شده نشان داده شده است. این سفارش در مورد ساخت ۱۰۰ میز غذاخوری مدل فرانسوی است:
شرکت مبل سازی نمونه
کارت سفارش کار
|
نام محصول: میز غذاخوری مدل فرانسوی
تعداد:۱۰۰
|
شماره سفارش :۸۳۱
تاریخ شروع : ۷۵/۴/۳
تاریخ تکمیل: ۷۵/۴/۲۱
|
هزینه منظور شده به سفارش
|
دایره تولیدی
|
مواد خام ریال
|
دستمزد مستقیم
|
سربار کارخانه
|
برش و رنده
تکمیل
|
10000
15000
|
ساعت
|
هزینه ریال
|
نرخ
|
هزینه سربار جذب شده
|
700
300
|
14000
6000
|
150%
150%
|
21000
9000
|
جمع
|
25000
|
1000
|
20000
|
|
30000
|
خلاصه هزینهها و هزینه یک واحد
|
|
جمع هزینه
|
هزینه یک واحد
|
مواد خام مصرف شده
|
25000
|
250
|
دستمزد مستقیم
|
20000
|
200
|
سربار جذب شده
|
30000
|
300
|
بهای تمام شده کالای ساخته شده (۱۰۰واحد)
|
75000
=====
|
750
===
|
در حین تولید،هزینه های تولیدی قابل تخصیص به کار در قسمت میانی کارت سفارش ثبت می شود. قسمت با این کار در زمان تکمیل کار پر میشود. جمع هزینه های تکمیل سفارش شماره ۸۳۱ بالغ بر ۷۵۰۰۰ ریال است. پس از تکمیل کار،این مبلغ بایستی از حساب کالای در جریان ساخت به حساب کالای ساخته شده منتقل شود. هزینه یک واحد محصول که در پایین کارت سفارش کار نشان داده شده است با تقسیم کردن جمع هزینه های سفارش تعداد واحدهای تکمیل شده (۱۰۰ واحد) به دست می آید.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته مهدی مرادزاده فرد