در آیین نامه تحریر دفاتر قانونی اصطلاحات زیر در معانی مشروح ذیل، به کار می روند:
دفتر روزنامه:
دفتر روزنامه دفتری است که کلیه معاملات و رویدادهای مالی و محاسباتی با رعایت اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت، اصول و استانداردهای حسابداری، در آن ثبت می گردد. دفتر مذکور می تواند به صورت دستی یا ماشینی(مکانیزه – الکترونیکی) باشد.
دفتر کل:
دفتری است که عملیلات ثبت شده در دفتر یا دفاتر روزنامه بر حسب سرفصل یا کدگذاری حساب ها در صفحات مخصوص آن ثبت می شود به ترتیبی که تنظیم صورت های مالی لازم از آن امکان پذیر باشد. دفتر مذکور می تواند به صورت دستی یا ماشینی(مکانیزه – الکترونیکی) باشد. (دفتر کل دفتری است که هر صفحه آن را به یک حساب اختصاص می دهیم و رویدادهای اتفاق افتاده در ارتباط با آن حساب را در آن ثبت می کنیم.)
دفتر روزنامه و کل مشترک:
دفتری است که دارای ستون هایی برای سرفصل حساب های متفاوت باشد. به طوریکه اشخاص حقوقی و حقیقی با ثبت و نگهداری دفتر مذکور بر طبق اصول و ضوابط و استانداردهای حسابداری بتوانند نتایج عملیات خود را از آن استخراج و صورت های مالی لازم تهیه نمایند.
دفتر معین:
دفتری است دستی یا ماشینی(مکانیزه – الکترونیکی) که برای تفکیک و مجزا ساختن هر یک از حساب های دفتر کل بر حسب مقتصیات و شرایط ممکن است نگهداری شود. کارت های حساب در حکم دفاتر معین است.
سایر دفاتر:
دفاتری که به استناد مقررات قانونی مربوط از جمله قانون محاسبات عمومی و قانون شهرداری ها به عنوان دفاتر مورد استفاده قرار می گیرند.
اظهارنامه مالیاتی:
اظهارنامه مالیاتی فرمی است به منظور اظهار درآمدها، هزینه ها، دارائی ها، بدهی ها، سرمایه، معافیت ها، درآمد مشمول مالیات، مالیات، بخشودگی مالیاتی و همچنین اطلاعات هویتی و مکانی حسب مورد که برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موضوع قانون مالیات های مستقیم، بر حسب نوع و حجم فعالیت اشخاص مذکور مطابق نمونه هایی که توسط سازمان، تهیه و اعلام می شود.
سند حسابداری:
فرمی است کاغذی یا ماشینی(مکانیزه – الکترونیکی) که یک یا چند رویداد مالی و محاسباتی طبق اصول و ضوابط حسابداری در آن ثبت و حاوی تجزیه حساب ها و توضیحات مربوط، متکی به مدارک بوده و با تایید اشخاص مجاز، قابل ثبت در دفتر است.
مدارک حساب:
عبارت از مستنداتی است دستی یا ماشینی(مکانیزه – الکترونیکی) که بیانگر وقوع یک یا چند فعالیت یا رویداد مالی یا محاسباتی بوده و اسناد حسابداری یا دفاتر بر مبنای آن ها تنظیم و تحریر می گردد.
مصرف کننده نهایی:
شخص حقیقی است که کالا و خدمات را متناسب با نیاز خود برای مضارف شخصی خریداری کند و از آن برای عرضه کالاهاو خدمات به دیگران استفاده ننماید.
برگرفته از کتاب کاربردی ترین مطالب و نکات حسابداری و مالیاتی ویژه سجاد امدادی