دارایی های عملیاتی اجزای بسیار مهمی از دارایی های یک شرکت هستند . این گونه دارایی ها منابعی هستند که شرکت برای انجام فعالیت روز مره به آن نیاز دارد مانند زمین ، ساختمان اداری ، کارخانه ، انبار ، ماشین الات و وسایل نقلیه . این دارایی های معمولا بخش عمده ایی از کل دارایی های شرکت را تشکیل می دهد .
به طور کلی دارایی های عملیاتی به دو گروه تقسیم می شود :
-
دارایی های عملیاتی مشهود
-
دارایی های عملیاتی نا مشهود
دارایی های عملیات مشهود :
به دارایی های اطلاق می شود که :
الف ) به منظور استتفاده در تولید یا عرضه کالاها یا خدمات ، اجاره دیگران یا برای مقاصد اداری توسط واحد تجاری نگهداری می شود .
ب ) انتظار می رود بیش از یک دوره کالی مورد استفاده قرار گیرد .
ویژکی های عمده دارایی های ثابت مشهود عبارت است از :
-
در عملیات بطور مستمر مورد استفاده قرار می گیرد .
-
به قصد سرمایه گذاری یا فروش مجدد خریداری نشده اند.
-
دارای منافع اقتصادی اتی هستند .
-
موحودیت عینی دارند .
-
عمر مفید بیش از یکسال دارند .
دارایی های عملیاتی مشهود به سه گروه فرعی طبقه بندی می شود :
الف ) دارایی های استهلاک پذیر مانند ماشین آلات
ب ) دارایی های استهلاک نا پذیر
ج ) دارایی های نقصات پذیر مانند معادن و جنگل ها
بهای تمام شده دارایی های ثابت مشهود :
طبق اصل بهای تمام شده کلیه مخارجی که در شرایط متعارف و عادی برای عملیاتی کردن دارایی ضرورت دارد جز بهای تمام شده دارایی محسوب می شود .بهای تمام شده یک قلم دارایی ثابت مشهود شامل موارد زیر است :
الف ) قیمت خرید ، عوارض گمرکی و مالیات های غیر قابل استرداد خرید پس از کسر تخفیفات تجاری
ب ) هر گونه مخارج مرتبط مستقیم یا غیر مستقیمی که برای رساندن دارایی به وضعیت قابل بهره برداری تحمل می شود .
ج) براورد اولیه ی مخارج پیاده سازی و بر چیدن دارایی و باز سازی محل نصب آن از بابت تعهدی که در زمان تحصیل دارایی یا در نتیجه استفاده از دارایی طی یک دوره خاص برای مقاصدی غیر از تولید طی آن دوره تقبل می شود . با توجه به اینکه چنین مخارجی در آینده واقع می شود تعهد مربوط به آن باید براساس ارزش فعلی آن مخارح در زمان تحصیل دارایی شناسایی شود . و به حساب بدهی منتقل شود .
موارد زیر نمونه هایی از مخارجی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم قابل انتساب به دارایی است :
الف ) هزینه حقوق و مزایای کارکنانی که به طور مستقیم در ساخت دارای ثابت مشهود مشارکت داشتند.
ب) مخارج اماده سازی محل نصب
ج) مخارج حمل نقل و اولیه
د) مخارج نصب ومونتاژ
ه ) مخارج تولید ازمایشی دارایی
پس از کسب عواید حاصل از فروش اقلام تولید شده ( مانند نمونه های تولید شده هنگام ازمایش تجهیزات )
و ) حق الزحمه خدمات فنی و حرفه ایی
ز) مخارج سرباز مرتبط با رساندن دارایی به وضعیت قابل برداری مانند حقوق مدیر پروژه های سرمایه ایی
در افزودن این مخارج به بهای تمام شده دارایی باید دقت نمود که اولا این مخارج برای رساندن دارایی به وضعیت قابل برداری لازم و ضروری باشد و ثانیا افزودناین مخارج به ارزش این دارایی موجوب فزونی بهای این دارایی از ارزش منصفانه آن نگردد . در صورت رخداد چنین موضوعی مازاد مخارج تحمل شده نسبت به ارزش منصفانه به هزینه دوره منظور می شود .
برگرفته از کتاب حسابداری میانه نوشته دکتر شکراله خواجوی
مقاله مرتبط
طبقات اقلام منعکس در ترازنامه کدامند؟