بطور طبیعی در بخش خصوصی ، کیزان دستمزد ناخالص از طرق مذاکره و توافق بین کارفرما و متقاضی استخدام تعیین می شود . در عین حال ، کارفرما ناگزیر است کلیه قوانین مربوط ( مثل: حداقل دستمزد ، حق اولاد و ...) را رعایت نماید. یکی از قوانین مربوط به حقوق مقرر می دارد که اگر کارگری بیش از 44 ساعت در هفته بکار اشتغال داشته باشد، دستمزد ساعات کار اضافی او معادل 140 درصد دستمزد ساعات کار معمولی پرداخت شود.

میزان حقوق شاغلین در بخش دولتی تابع قوانین مصوب ،که مهمترین آن قانون استخدام کشوری است ، می باشد.

دستمزد شاغلین در بخش خصوصی بصورت هفتگی یا 15 روز یا ماهانه پرداخت می شود. در بخش دولتی به استثناء بعضی از شرکت های دولتی ، و به استثناء کارگران روزمزد فصلی، پرداخت حقوق کارمندان معمولا بطور ماهانه پرداخت می شود . در هر حال ، در بخش خصوصی و عمومی ، پس از تعیین میزان دستمزد متقاضی کار، پرداخت ها براساس ساعت کار هر فرد در هفته یا 15 روز و یا ماه تعیین می شود.

تقریبا در تمام سازمان های دولتی و در بسیاری از واحد های تجاری ، برای هر شاغل یک کارت ساعت کار اختصاص داده شده و میزان حقوق یا دستمزد فرد براساس تعداد ساعت کارکرد شاغل محاسبه و پرداخت می شود.

مثال 1 :

میزان کارکرد هفتگی آقای زنجبر که براساس آن دستمزد ناخالص وی محاسبه می شود . در کارت زیر درج گردیده است .

این کارگر موظف است که 24 ساعت در طول شش روز هفته در واحد تجاری کار کند . در ازاء هر ساعت کار موظف مبلغ 1.000 ریال ودر برابرهر ساعت اضافه کار 1.400 ریال به او پرداخت می شود.

کارت ساعت

نام : احمد رنجبر

مزد هر ساعت : 100.000 ریال

هفته مختوم به : 1302.2.10

محاسبه مزد ناخالص رنجبر

برگرفته از کتاب : اصول  و مفاهیم و کاربرد حسابداری نوشته : محمود نبی زاده