عده ای از متقاضیان واجد شرایط عضویت در شرکت تعاونی با توجه به اهداف آن به عنوان هئیت موسس دور هم جمع شده و مراجع قانونی جهت تاسیس شرکت مراجع می نماید .و این هئیت موسس یک سری وظابف را بر عهده دارد که شامل :
-
تهیه طرح پیشنهادی ضرورت تاسیس شرکت تعاونی مبتنی بر ارایه دلایل توجیحی مناسب با اهداف تعاون با ذکر میزان سرمایه ثابت و در گردش مورد نیاز . تعداد مشخص داوطلبان ، میزان سهم هر عضو ، سوابق کاری و مهارت های اعضا ، نام شعبه صندوق تعاون برای افتتاح حساب های تعاونی
-
در یافت مجوز فعالیت مربوط به فعالیت طرح پیشنهادی و سازمان های مربوط پس از اخذ موافقت نامه تشکیل تعاونی
-
تدوین و پیشنهاد اساسنامه طبق قانون و مقررات
-
افتتاح حساب جاری به نام شرکت تعاونی در شرف تاسیس
-
دعوت به عضویت افراد واجد شرایط ، مهلت پذیرش تقاضا و مبلغ لازم جهت واریز به حساب جاری شرکت های تعاونی در شرف تاسیس
-
بررسی شرایط داوطلبان و پذیرش واجدین شرایط عضویت و دریافت گواهی واریز وجه لازمه پرداختی توسط اعضا ، صدور برگه اجازه ورود به جلسه اولین مجمع عمومی عادی
-
ارزیابی اورده های غیر نقدی داوطلبان عضویت توسط کارشناس رسمی همراه با انجام تشریفات قانون
-
انتشار آگهی ، دعوت اولین مجمع عمومی عادی
-
ثبت نام نامزد های تصدی سمت های هئیت مدیره و بازرسی و بررسی شرایط احراز ( با توجه به دستور العمل چگونگی احراز صلاحیت کامدید ها مصوب انجام نظارت بر انتخابات تعاونی ها
-
ارسال یک نسخه از آگهی دعوت به منظور در خواست از اداره تعاون جهت معرفی ناظر در اولین جلسه مجمع عمومی عادی
-
تشکیل اولین مجمع عمومی عادی جهت تصویب و ثبت اساسنامه و تعیین هئیت مدیره و سایر وظایف مجمع عمومی عادی
هئیت موسس هنگام تشکیل اولین مجمع عمومی عادی ورقه ورود به جلسه را از دواطلبانه عضویت اخذ نموده و اسامی حاضرین را با امضا انان تکمیل و پس از انتخاب هئیت رییسه مجمع ، مدیر جلسه در اختیار انها قرار می گیرد .
هئیت رییسه بعد از برگزاری مجمع صورتجلسه تشکیل مجمع موسس و اولین مجمع عمومی ، اسامی اعضا و هئیت مدیره منتخب ، و بازرسان ، اساسنامه مصوب ، طرح پیشنهادی و سایر مدارک لازم را امضا و مجموع مدارک را به هئیت مدیره منتخب تحویل می دهد . هئیت مدیره مذکور اسناد و مداراک را جهت تشکیل قانونی شرکت به اداره تعاون تحویل داده و از طریق آن اداره به اداره ثبت شرکت ها ارسال می گردد . اداره تعاون پس از اقدامات اداری ثبت شرکت ها و صدور اگهی تاسیس نسبت به صدور تاسیس تعاونی اقدام می نماید .
تقسیم سود در شرکت های تعاونی
تقسیم سود و زیان در شرکت های تعاونی، تابع مقررات خاص شرکت های مذکور می باشد. به موجب قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی، سود خالص شرکت ها و اتحادیه های تعاونی در هر سال مالی به ترتیب زیر تقسیم می شود.
1- از حداقل پنج درصد (5%) به بالا با تصویب مجمع عمومی به عنوان ذخیره قانونی به حساب ذخیره قانونی منظور می شود.
مبلغ ذخیره قانونی تا زمانی که مبلغ کل ذخیره حاصل از درآمدهای مذکور به میزان یک چهارم معدل سرمایه سه سال آخر شرکت نرسیده باشد الزامی است. تعاونی ها می توانند تا حداکثر یک دوم ذخیره قانونی را برای افزایش سرمایه خود به کار ببرند. (منظور قانونگذار، از ذخیره قانونی همان <<اندوخته قانونی>> است).
2- حداکثر پنج درصد از سود خالص به عنوان اندوخته احتیاطی به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی به حساب مربوط منظور می گردد و نحوه مصرف آن با تصویب مجمع عمومی است.
3- چهار درصد از سود خالص به عنوان حق تعاون و آموزش، به صندوق تعاون واریز میگردد.
4- درصدی از سود برای پاداش به اعصا (شاغل در تعاونی)، کارکنان، مدیران و بازرسان، به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی، تخصیص داده می شود.
5- پس از کسر وجوه باقی مانده، سود خالص به ترتیبی که در اساس نامه و شرایط شمن عقد پذیرفته می شود تقسیم می گردد.
تذکر: در شرکت های تعاونی توزیع، پس از وضع کسور مقرر در قانون از سود خالص، بخشی از سود به عنوان مازاد برگشتی و نسبت به میزان معاملات اعضا یا شرکت بین آنان تقسیم و سپس بقیه سود بین کلیه اعضا و به نسبت سهام آنان توزیع می گردد.
حسابداری تقسیم سود در شرکت های تعاونی
برای اعمال مقررات خاص شرکت های تعاونی در مورد تقسیم سود (در صورت وجود) و کسورات قانونی، به شرح زیر عمل می شود:
1- حساب سود و زیان بدهکار و معادل آن، حساب تقسیم سود، بستانکار می شود.
2- کلیه کسورات قانونی یا تکلیفی (مصوبات مجمع) در حساب تقسیم سود به ترتیب زیر منعکس می گردد.
1/2- 10 درصد سود به عنوان مالیات شرکت موضوع ماده 105 قانون مالیات های مستقیم کسر می شود.
2/2- انعکاس 5 درصد از سود خالص به عنوان اندوخته قانونی با تصویب مجمع عمومی شرکت با توجه به قانون های شرکت های تعاونی که اشاره می دارد میزان کل اندوخته قانونی باید معادل معدل سرمایه سه ال آخر شرکت باشد و بیش از آن، اختیاری است.
3/2- انعکاس اندوخته احتیاطی یا اندوخته عمومی در حساب تقسیم سود در صورت تصویب مجمع عمومی
4/2- احتساب 4 درصد سود خالص شرکت به عنوان حق تعاون و آموزش که باید به حساب صندوق تعاون واریز شود.
5/2- تخصیص درصدی از سود یا مبلغی به عنوان پاداش اعصای هیات مدیره و کارکنان و بازرسان با تصویب مجمع عمومی
6/2- پس از انجام بندهای 2/1 تا 2/5 باقی مانده وجوه تقسیم سود به عنوان سود سهامداران تلقی می شود که مشمول مالیات به نرخ مقرر در قانون های مالیات های مستقیم می گردد و خالص آن بین سهامداران قابل توزیع می باشد.
برگرفته از کتاب حسابداری شرکت ها دکتر حسن همتی