در یک موسسه تولیدی انواع هزینه های تولیدی را می توان در سه گروه زیر طبقه بندی کرد:
۱-هزینه مواد خام:
بهای تمام شده مواد و قطعاتی که به عنوان بخشی از کالاهای ساخته شده محسوب میشود و میتوان هزینههای آن را به راحتی و به طور مستقیم به کالاها تخصیص داد،هزینه مواد خام یا هزینه مواد مستقیم نامیده میشود. برای مثال مواد خام مورد استفاده در یک کارخانه اتومبیل سازی شامل: ورق فولاد ،شیشه، لاستیک ،میل لنگ و... می باشد.
بعضی از مواد خام به کار رفته در ساخت کالا ممکن است جزئی یا کم اهمیت باشد. برای مثال ممکن است در ساخت یک صندلی چوبی چند عدد میخ به کار برده شود. واضح است که هزینه آن در مقایسه با هزینه سایر مواد به کار رفته در صندلی مانند چوب یا پارچه روکش ناچیز است.به این علت و به منظور ساده کردن عملیات حسابداری مربوط به این نوع مواد می توان چنین مواردی را در گروه هزینه های سربار طبقه بندی کرد. به اینگونه مواد، مواد غیر مستقیم می گویند.
۲-هزینه دستمزد:
دستمزد کارگران که به طور مستقیم با استفاده از دست یا ابزار بر روی مواد خام کار می کنند،هزینه دستمزد مستقیم نامیده میشود. برای مثال دستمزد کارگران گرداننده یا اپراتور ماشین آلات نوعی هزینه دستمزد مستقیم است.دستمزد بعضی از کارگران کارخانه که مستقیماً در تولید محصول دخالت ندارند،مانند دستمزد پرسنل نگهبانی کارخانه و دستمزد سرپرستان تولید،دستمزد غیر مستقیم نامیده می شود و تحت عنوان هزینه های سربار کارخانه طبقه بندی می گردد.
۳-هزینه سربار کارخانه:
تمامی هزینههای تولید به غیر از هزینه مواد خام و هزینه دستمزد مستقیم،تمامی هزینه های تولید به غیر از هزینه مواد خام و هزینه دستمزد مستقیم،هزینه سربار کارخانه محسوب می شوند.هزینه های سربار کارخانه معمولا شامل اقلام زیر است:
الف. هزینههای اشغال کارخانه:
. اجاره استهلاک ساختمان ها
. بیمه ساختمان ها
. تعمیرات و نگهداری ساختمان
. آب ،برق، گاز و تلفن
ب. هزینه های ماشین آلات و تجهیزات:
. اجاره یا استهلاک
. بیمه
. تعمیرات و نگهداری
ج. هزینه های رعایت قوانین
. هزینههای ناشی از رعایت نکات ایمنی
. دفع فضولات و مواد زاید کارخانه
. هزینه های کنترل کیفیت
د. ملزومات کارخانه: مثل روغن و گریس مورد استفاده در ماشین آلات
ه. مواد غیر مستقیم: مثل مواد کم ارزشی که در ساخت محصولات به کار رفته است.
و.دستمزد غیر مستقیم:
مثل حقوق سرپرستان تولید و حقوق پرسنل تعمیرات.
موارد بالا فقط نمونه هایی از هزینههای سربار است با توجه به تنوع فعالیتهای موسسات تولیدی ارائه لیست کامل از هزینه های سربار امکانپذیر نیست.چون انواع مختلفی هزینه سربار وجود دارد به حساب سرباره کارخانه نوعی حساب کنترل است و معمولا به عنوان کنترل هزینه سربار گفته می شود. هزینه فروش،عمومی و اداری به فرآیند ساخت ارتباطی ندارند و در محاسبه سربار منظور نمی شود. بعضی از هزینه ها مثل: بیمه و مالیات دارایی ممکن است تا اندازه ای به عملیات تولیدی،به عملیات اداره یا فروش مربوط باشند. در این موارد معمولاً سهمی از این نوع هزینه ها به هر یک از فعالیت ها اختصاص می یابد.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته مهدی مرادزاده فرد
مقالات مرتبط :
مقایسه موسسات بازرگانی با موسسات تولیدی