تعریف این نوع اوراق،مشابه اوراق بدهی معاملاتی است.با این تفاوت که قبلا از اوراق بدهی مثل اوراق قرضه صحبت میشد،اما اینجا از اوراق سرمایه این مثل سهام بحث می شود.
مثال:
فرض کنید که شرکت سرمایه گذار ۱۸ درصد سهام عادی شرکت سهامی پارس را در بهمن ماهX1 به مبلغ دو میلیون ریال خریداری کرده و مبلغ ۱۰۰۰۰۰ ریال نیز کارمزد پرداخته است.
همچنین فرض کنید که شرکت سرمایه گذار این سهام را به قصد کسب سود از نوسان قیمت بازار سهم در کوتاهمدت خریداری کرده است. این سرمایهگذاری در تاریخ تحصیل به شرح زیر در دفتر روزنامه سرمایه گذار ثبت میشود:
|
بهمن ماهX1
|
اوراق سرمایه معاملات
|
۲۱۰۰۰۰۰
|
|
|
|
وجه نقد
|
|
۲۱۰۰۰۰۰
|
اگر در پایان سالX1(تاریخ تهیه ترازنامه) ارزش متعارف این سرمایه گذاری ۲۴۰۰۰۰۰ ریال باشد،شرکت سرمایهگذار باید ۳۰۰۰۰۰ ریال سود تحقق نیافته سرمایه گذاری را به شرح زیر در دفتر روزنامه ثبت کند:
|
X1/12/29
|
تعدیل اوراق سرمایه ای معاملاتی
|
۳۰۰۰۰۰
|
|
|
|
سود تحقق نیافته اوراق سرمایه ای معاملاتی
|
|
۳۰۰۰۰۰
|
اوراق سرمایه معاملاتی بایستی به ارزش بازار در ترازنامه گزارش شوند. بنابراین مانده حساب تعدیل اوراق با مانده حساب اوراق سرمایه ای معاملاتی (ثبت قبلی) جمع می شود و حاصل جمع که برابر ارزش متعارف سرمایه گذاری است در ترازنامه در بخش دارایی های جاری گزارش می شود. سود تحقق نیافته نیز به عنوان سایر درآمدها در صورت سود و زیان گزارش میگردد.
هنگامی که اوراق معاملاتی فروخته میشوند،سود یا زیان حاصل از فروش آنها از مقایسه بهای تمام شده سرمایه گذاری و قیمت فروش آن محاسبه می شود.به عبارت دیگر مانده حساب تعدیل اوراق در محاسبه سود یا زیان حاصل از فروش نقشی ندارد.حساب تعدیل اوراق معاملاتی فقط در تاریخ های گزارش دهی تغییر می کند. حسابداری اوراق سرمایه ای معاملاتی کاملا مشاور حسابداری اوراق بدهی معاملاتی است.به همین دلیل از توضیح بیشتر آن در این مقاله صرف نظر کنیم.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته مهدی مرادزاده فرد