روش فایفو
برای روش فرض بر این است که کالاهای زود خریداری شده،زودتر از بقیه کالاها نیز به فروش رفته اند.
هدف این روش،نزدیک شدن به جریان فیزیکی کالا است.
مزایای روش فایفو:
۱. تطابق با گردش فیزیکی کالا
۲. سهولت در استفاده
۳. در شرایط تورمی بهای تمام شده موجودی پایان دوره را نزدیک به قیمت بازار نشان می دهند.
معایب فایفو
۱. عدم رعایت اصل تطابق
۲. متورم ساختن سود در دوره تورمی
۳. نادیده گرفتن بهای جایگزینی در محاسبه سود
روش لایفو
فرض این روش آن است که کالاهایی که دیرتر خریداری میشوند،زودتر به فروش میرسند. بنابراین موجودی پایان دوره از محل خرید های اول یا موجودی ابتدای دوره هستند.
مزایای روش لایفو
۱. تطابق آخرین بهایی تحصیل کالا با درآمد فروش (رعایت اصل تطابق)
۲. پرداخت مالیات بر درآمد کمتر
۳. مطابقت بیشتر با معیارهای محافظه کاری در شرایط تورمی
معایب روش لایفو
۱. تحریف سود
۲. گزارش غیر واقعی موجودی کالای آخر دوره
نکته
. هرگاه توان بهای تمام شده هر قلم کالا را ردیابی کرد،باید از روش شناسایی ویژه استفاده کرد و کاربرد روش های دیگر مجاز نیست.
. روش فایفو در هر دو سیستم ادواری و دائمی نتیجه یکسانی دارد.
. در دمشق و موجودی پایان دوره به ارزش جایگزینی بازار نزدیک تر است و به همین دلیل تأکید بر رویکرد ترازنامه ای است.
. در روش لایفو بهای تمام شده کالای فروش رفته به ارزش جایگزینی نزدیک تر است و به همین دلیل تأکید بر رویکرد سود و زیانی است.
. روش میانگین موزون،محاسبه میانگین بهای یک واحد سه فر در پایان دوره امکان پذیر است و در نتیجه موجودیهای پایان دوره و بهای تمام شده کالای فروش رفته همزمان در پایان دوره مالی محاسبه می‌شود.
روش موجودی پایه
موجودی پایه عبارت است از بهای تمام شده موجودی مواد و کالا بر این اساس که یک ارزش واحد ثابت بخشی از موجودی ها که تعداد آن از پیش تعیین شده است،نسبت داده می‌شود و موجودی های اضافه بر این تعداد به روش دیگری ارزشیابی می گردد .اگر تعداد واحدهای موجود،کمتر از حداقل از پیش تعیین شده باشد،ارزش واحد ثابت در مورد کل تعداد موجودی اعمال خواهد شد.
برگرفته از کتاب حسابداری میانه نوشته دکتر شکرالله خواجوی