تغییرات حسابداری ایجادکننده یک سری اطلاعات جدیدی است که بر محتوای تصمیم گیری استفاده کننده تاثیر خواهد گذاشت. تغییرات حسابداری باعث می شود اطلاعاتی فراهم شود که زیان ناشی از قابلیت مقایسه را جبران کنند.
بنابراین فلسفه تغییرات حسابداری مربوط بودن اطلاعات حسابداری است.
انواع تغییرات حسابداری عبارتند از:
۱ . تغییر در برآورد:
انجام برآورد در حسابداری امری معمول و در برخی موارد ضروری است مانند برآوردهای هزینه مطالبات مشکوک الوصول و هزینه استهلاک. با این وجود تجربه و دستیابی به اطلاعات بعدی اغلب بهبود و اصلاح تغییرات را ایجاد می سازد. تغییرات حسابداری،ناشی از دستیابی به اطلاعات جدیدی است که در هنگام برآورد اولیه وجود نداشته اند. تغییر در برآورد کارشناسانه است. نمونه ای از تغییر در برآورد ها،تغییر در براورد عمر مفید دارایی،تغییر روش استهلاک و تغییر در براورد مطالبات مشکوک الوصول میباشد. آثار تغییر در برآوردهای حسابداریباید در تعیین سود یا زیان خالص دورهای منظور شود که در آن تغییر صورت گرفته است. بدیهی است چنانچه تغییر مزبور در دوره های بعدی نیز اثر گذارد،آثار چنین تغییری باید در تعیین سود یا زیان خالص دوره های بعدی منظور شود.آثار این گونه تعبیرها باید تحت همان سرفصل هایی که قبلا در صورت سود و زیان انعکاس یافت طبقه بندی شود. به عنوان مثال اگر درآمد یا هزینه مزبور قبلا به عنوان یک قلم غیر مترقبه تلقی شده باشد،اثر تغییر در برآورد آن نیز باید به صورت یک قلم غیرمترقبه گزارش شود.
۲. تغییر در رویه ( اصول ) حسابداری:
یکی از خصوصیات کیفی صورتهای مالی قابل مقایسه بودن آن می باشد. برای نیل به این خصوصیت،ثبات رویه در نحوه عمل حسابداری طی هر دوره مالی و نیز از یک دوره مالی به دوره مالی بعد ضروری است. از این رو نباید در رویههای حسابداری تغییری صورت گیرد،مگر اینکه یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد:
. به علت رجحان رویه جدید بر رویه پیشین،از نظر ارائه مطلوب تر صورت های مالی واحد تجاری،تغییر در رویه حسابداری قابل توجیه باشد.
. تغییر به موجب قوانین آمره استانداردهای حسابداری جدید الزامی است.
چنانچه در رویه حسابداری تغییر صورت گیرد،اقدامات زیر باید انجام شود:
-ارقام مربوط به سال جاری،بر مبنای رویه جدید منعکس به ارقام مقایسه ای سنوات قبل نیز بر مبنای رویه جدید ارائه مجدد شود.
-تعطیلات انباشته مربوط به سنوات قبل،به جهت اینکه هیچگونه ارتباطی و عملکرد سال جاری نداشته است،باید از طریق مانده سود (زیان) انباشته ابتدای دوره اثر داده شود (خالق از اثر مالیاتی).
-تعدیلات انباشته همچنین باید به عنوان آخرین قلم در صورت سود و زیان جامعه منعکس شد تا اثر این تعدیلات برای استفاده کننده مشخص گردد.
نکته
گاه تشخیص بین تغییر در رویه حسابداری و تغییر در برآورد حسابداری ممکن است بسیار مشکل باشد. در چنین حالتی،تغییر مورد نظر باید به عنوان تغییر در برآورد حسابداری تلقی و به گونه مناسبی افشا شود.
۳. تغییر در شخصیت گزارشگری:
تعبیر در شخصیت گزارشگری زمانی اتفاق میافتد که تغییر در ساختار سازمان باعث شود صورت های مالی شامل شخصیت دیگر یا تغییر یافته باشد. در صورت تغییر در شخصیت گزارش گیری کلیه صورتهای مالی سال های قبل باید ارائه مجدد شود.
برگرفته از کتاب حسابداری میانه نوشته دکتر شکراله خواجوی