برای ارزشیابی دارایی های مشهود روش‌هایی جهت ارزیابی استهلاک وجود دارد:
روش موجودی:
روش موجودی که اغلب سیستم ارزیابی نامیده می شود. برای ارزشیابی دارایی های مشهود جزئی مانند ابزارآلات و اثاثیه کوچک مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال موجودی ابزار آلات ممکن است در ابتدا و پایان سال شمرده شود. سپس،مقدار هزینه استهلاک را می توان با استفاده از ارزش موجودی ابتدای دوره علاوه بهای تمام شده ابزار آلات خریداری شده طی سال،منهای ارزش موجودی پایان دوره،محاسبه نمود. این روش ساده و فراگیر است،زیرا جدول استهلاک جداگانه برای دارایی های مورد استفاده،غیرعملی است.
عیب اصلی این روش استهلاک آن است که سیستماتیک و منطقی نیست.یک فرمول خاصی نیاز نیست و دامنه وسیعی از گزینه‌های انتخاب ممکن است رخ دهد. در برخی موارد،از ارزش بازار یا تسویه استفاده میشود،رویه‌ای که اصل بهای تمام شده تاریخی را به انتقاد می کشاند.
روش های جایگزینی و کنار گذاری
روش های جایگزین حبس کنارگذاری به طور اساسی توسط موسسات خدمات رسانی به عموم مانند شهرداری ها و راه آهن ها و شرکت های مرغداری استفاده می شود که واحدهای مشابه زیادی با ارزش ریالی پایین مانند باتری ها،چرخ دنده ها،رسانه ها و تلفن دارند. هدف از این رویکردها اجتناب از ازدیاد جداول استهلاک برای تک تک دارایی‌ها است.
تفاوت بین دو روش این است روش کنارگذاری،بهای تمام شده دارایی کنار گذاشته شده (پس از کسر ارزش اسقاط) راب حساب هزینه استهلاک منظور می کند و روش جایگزینی،بهای تمام شده دارایی های خریداری شده(ولی پس از کسر ارزش اسقاط ناشی از دارایی های کنار گذاشته شده) رابه حساب هزینه استهلاک منظور می کند. بنابراین روش که نامگذاری از فرض فایفو پیروی می کند،زیرا دارایی هایی که نخست خریداری شده اند،ابتدا نیز به حساب هزینه لحاظ می شوند. روش جایگزین از فرض لایفو پیروی می کند،زیرا دارایی هایی که آخرین بار خریداری شده اند،اولین دارایی هایی هستند که به حساب هزینه منظور میشود.
هر دو روش در معرض این اعتقاد هستند که تخصیص مناسب بهای تمام شده و تمام دوره ها،به خصوص در سال های اولیه،رخ نمی دهند(هزهزینه استهلاک کمتر از واقع نشان داده میشود و سود خالص بیش از واقع گزارش می گردد). برای غلبه بر این عید،حساب ذخیره ی خاصی ممکن است در سالهای اولیه ایجاد شود که مقداری به عنوان هزینه در نظر میگیرد. این احتمال که کنار گذاری ها و جایگزین ها به طور منصفانه ثابت فرض می شوند،یک جزء ضروری برای تایید صحت این مفهوم است.
برگرفته از کتاب حسابداری میانه نوشته دکتر شکراله خواجوی