در مقالات قبلی به بررسی و تعریف روش های برای محاسبه بهای تمام شده موجودی کالا پرداختیم در این مقاله به تحلیل روش های مجاز طبق استاندارد ایران می پردازیم .
مطابق با بند ۲۹ استاندارد حسابداری شماره ۸ ایران (حسابداری موجودی مواد و کالا)،بهای تمام شده موجودی مواد و کالا باید با استفاده از روش های شناسایی ویژه،اولین صادره از اولین وارده،یا میانگین موزون محاسبه شود. بنابراین استفاده از روشهای لایفو و موجودی پایه این استاندارد مجاز نیست.
روشهای خواست پذیرفته شده برای محاسبه بهای تمام شده موجودی کالا
روشهای خاص پذیرفته شده برای محاسبه بهای تمام شده موجودی کالا عبارتند از:
۱. روش هزینه یابی استاندارد
هزینه یابی استاندارد عبارت است از محاسبه بهای تمام شده موجودی مواد و کالا بر اساس هزینه های از پیش تعیین شده برای هر دوره که بر مبنای برآورد های مدیریت در خصوص سطوح مورد انتظار هزینه‌ها و عملیات،کارایی عملیات و مخارج مربوط محاسبه میگردد.
۲. روش خرده فروشی
در مورد واحدهای خرده‌فروشی که تعداد زیادی کالا های متفاوت و سریع در حال تغییر دارد،کالاهای موجود در محوطه واحدهای مزبور اغلب بر حسب قیمت فروش به کسب درامد معمول برای سود ناخالص منعکس می‌شود.این روش به روش خرده فروشی مرسوم است.
طبق بند ۳۱ استاندارد حسابداری شماره ۸ ایران(موجودی مواد و کالا)،تکنیک هایی مانند هزینه یابی استاندارد برای محاسبه بهای تمام شده محصولات یا روش خرده فروشی برای کالاها،هنگامی می توان به خاطر سهولت کار مورد استفاده قرار گیرد که نتایج حاصل از به کارگیری آن همواره با نتایج روش های مجاز،تقریبا یکسان باشد.
نکته
روش های مورد استفاده جهت تخصیص بهای تمام شده به موجودی مواد و کالا باید چنان انتخاب شود که برای مخارج یک واحد تجاری برای رساندن کالا به مکان و شرایط فعلی آن واقعا شده است،منصفانه ترین تقریب ممکن را فراهم سازد.
برگرفته از کتاب حسابداری میانه نوشته دکتر شکرالله خواجوی