فرض کنید که در طی ماه جاری شرکت تولیدی سازه یک میلیون ریال هزینه تولید داشته است. چه مبلغی از این یک میلیون ریال معرفی به بهای تمام شده محصول و چقدر از آن معرفی کالاهای در جریان ساخت پایان ماه می باشد؟اگر شرکت ۱۰ محصول مختلف تولید کند آیا هزینه های ورودی بایستی بین ۱۰ نوع سرشکن شود؟پاسخ این سوالات فقط از طریق سیستم حسابداری صنعتی به دست می آید.
تعریف سیستم حسابداری صنعتی
هر سیستم حسابداری صنعتی از روشها،فرمها و مدارک حسابداری تشکیل شده است که برای فراهم کردن اطلاعات به موقع در مورد هزینههای ساخت محصولات و هزینه اجرای عملیات مورد استفاده قرار میگیرد. چون سیستم های حسابداری صنعتی در شرکت های تولیدی بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد،بر کاربرد این سیستم ها برای تعیین بهای تمام شده کالای ساخته شده تاکید خواهیم کرد. اما مفاهیم حسابداری صنعتی در مورد طیف گستردهای از وضعیت های تجاری قابل کاربرد است. برای مثال،بانکها،موسسات حسابداری و بنگاههای دولتی برای تعیین بهای تمام شده وظایف خدماتی مختلف از سیستم های حسابداری صنعتی استفاده می کنند.
در یک واحد تولیدی،حسابداری صنعتی در راستای دو هدف مهم مدیریتی کمک می کند:
۱-تعیین بهای هر واحد محصول تولید شده
۲-فراهم کردن اطلاعاتی که در برنامه ریزی عملیات آتی و در کنترل هزینه ها مفید خواهد بود.
هزینه های هر واحد محصول با مرتبط ساختن هزینه های تولیدی (مواد،دستمزد و سربار) با تعداد واحدهای تولید شده معلوم می گردد.
یک ((واحد))از محصول در صنایع مختلف معانی مختلفی دارد.ما معمولا واژه واحد را به معنی یک محصول فیزیکی مجزا مثل اتومبیل یا تلویزیون در نظر میگیریم. اما در صنایع دیگر تعداد واحدهای تولید شده ممکن است بر حسب تن،لیتر،متر و یا سایر واحدهای سنجش و یا گردد.
هزینه واحد،مبنایی را برای قیمت گذاری موجودی پایان دوره و اندازه گیری بهای تمام شده کالای فروش رفته فراهم می کند. همچنین اطلاعات مفیدی را برای تعیین قیمت فروش محصول،تصمیمگیری در مورد اینکه کدام محصول تولید میشود،ارزیابی کارایی عملیات در اختیار مدیریت قرار میدهد.
واژه کنترل هزینه
واژه کنترل هزینه به معنی پایین نگه داشتن هزینه درصد معقول می باشد،وقتی سیستم حسابداری صنعتی اطلاعات به موقع از هزینه های واحد محصول فراهم کند،مدیران قادر می شوند سریع در مقابل افزایش هزینه ها تا سطح غیر قابل قبول،واکنش نشان دهند. مقایسه هزینه های واحد محصول برای دوره جاری با بودجه به عملکرد گذشته و یا سایر معیارها،مدیران قادر خواهند بود مناطقی را که بیشتر به عکسالعمل اصلاحی نیاز دارد،شناسایی کنند.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته مهدی مرادزاده
•