اصطلاح حسابهای دریافتنی شامل کلیه مطالبات از افراد،سازمان ها و سایر بدهکاران است.مطالبات فوق ناشی از انواع مختلف فعالیت های واحد تجاری می باشد که عمده‌ترین آنها فروش کالا یا عرضه خدمات به صورت نسیه است.حسابهای دریافتنی و اسناد دریافتنی ناشی از فروش کالا دریافتنی های تجاری نیز خوانده میشود.در صورتی که عنوان اسناد یا حساب های دریافتنی به طور مطلق بدون ذکر انواع به خصوص آن مورد استفاده قرار گیرد،می‌توان فرض کرد که مطالبات مذکور از فروش کالا در جریان فعالیت‌های عادی واحد تجاری ناشی شده اند.
سایر حسابهای دریافتنی که دارای ماهیت مستمر می‌باشند عبارتند از بهره دریافتنی،وام به کارکنان یا شرکت های وابسته.برای تسهیل طبقه‌بندی حسابهای دریافتنی و ارائه آنها در ترازنامه،باید برای هر یک از آنها،حساب خاصی در دفتر کل همراه با جزئیات لازم در دفاتر معین نگهداری شود.
کلیه دریافتنی هایی که انتظار می رود در فاصله زمانی یک سال از تاریخ ترازنامه تبدیل به نقد کردن در قسمت دارایی های جاری ترازنامه قرار می گیرند. سایر دریافتنی ها که در فاصله زمانی بیش از یکسال به نخ تبدیل می شوند،مانند وام های بلند مدت،باید تحت عنوانباید تحت عنوان سرمایه گذاری ها یا سایر دارایی ها پس از دارایی های جاری در ترازنامه آورده شوند.
اهمیت حسابها و اسناد دریافتنی در هر واحد تجاری به حجم فروش نسیه و طول مدت اعتبار ارائه شده بستگی دارد. در بسیاری از واحدها،درآمد ناشی از فروش نسیه مهمترین عامل موثر بر سود ویژه است.مطالبات از مشتریان نیز ممکن است در صد قابل ملاحظه ای از دارایی های جاری این واحدها را تشکیل دهد.
طبقه بندی حساب های پرداختنی
حسابهای پرداختنی بررسی حسابهای دریافتنی است. به عبارت دیگر حسابهای پرداختنی نماینده بدهی موسسه طلبکاران می تعهدات پولی واحد ممکن است از راه های گوناگون مانند خرید کالا یا خدمات به طور نسیه،دریافت وام از بانک ها، خرید اموال و اوراق بهادار قابل فروش به وجود آید. در هر مقطع زمانی یک واحد تجاری ممکن است تعهداتی مانند حقوق به کارمندان خود،بهره و کارمزد بانک ها و عوارض یا مالیات به دولت داشته باشد.
بدهی هایی که باید در فاصله زمانی کمتر از یکسال و از محل دارایی های جاری پرداخت گردند،در قسمت بدهی های جاری ترازنامه آورده می شوند. بدی هایی که در فاصله زمانی بیش از یک سال قابل پرداخت میباشد،طالبان بدهی های بلندمدت در ترازنامه قرار می‌گیرند. بخشی از بدهی بابت اسناد پرداختنی یا سایر بدهی های بلند مدت که در سال جاری سررسید میگردند نیز در عداد بدهی های جاری قلمداد می شوند. علاوه بر بدی های قطعی که مبالغ آنها در دنیا در حدود معقولی نیز مشخص میشود.ممکن است به دی ها و تعهدات بالقوه وجود داشته باشد که قطعیت آنها منوط به تحقق شرایط و رویداد های خاصی در آینده باشد. اینگونه بدی ها را بدهی های احتمالی می نامند.
در صورتی که براورد معقولی از میزان بدهی‌های احتمالی مقدور باشد باید در حسابها ثبت شود،در صورت باز هم از جزئیات بدهی های احتمالی در صورتهای مالی افشا گردد.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته فیلیپس فس