موسسات بازرگانی کالا را در وضعیت آماده برای فروش خریداری می کنند.اما یک موسسه تولیدی کالایی را می فروشد که خودش آن را تولید کرده است.بنابراین تفاوت اصلی فعالیت های یک موسسه بازرگانی با یک موسسه تولیدی در فعالیت های اضافی است کی موسسه تولیدی برای تبدیل مواد خام به کالای ساخته شده انجام می دهد.این تفاوت با مقایسه چرخه عملیات یک موسسه بازرگانی و چرخه عملیاتی یک موسسه تولیدی بهتر درک می شود:
چنانچه ملاحظه می شود یک موسسه تولیدی ابتدا مواد خام خریداری می کند سپس مواد خام خریداری شده،با انجام عملیات تکمیلی به کالای ساخته شده تبدیل می گردد.انجام عملیات اضافی که در کارخانه برای تولید مواد خام به کالای ساخته شده انجام می شود که باعث می شود بهای تمام شده کالای فروش رفته در یک موسسه تولیدی متفاوت است بهای تمام شده کالای فروش رفته در یک موسسه بازرگانی باشد.
موسسات بازرگانی و تولیدی: مقایسه بهای تمام شده کالای فروش رفته
چارچوب کلی صورت سود و زیان برای یک موسسه تولیدی و یا یک موسسه بازرگانی مشابه یکدیگر است. اما چون موسسات تولیدی بر خلاف موسسات بازرگانی کالای خریداری نمیکنند ردیف مربوط به خرید کالا در جدول بهای تمام شده کالای فروش رفته قدری تغییر میکند.در زیر جدول بهای تمام شده کالای فروش رفته برای یک موسسه بازرگانی و یک موسسه تولیدی با یکدیگر مقایسه شده اند:
موسسه بازرگانی
جدول بهای تمام شده کالای فروش رفته
|
ریال
|
موجودی کالا در ابتدای دوره
|
**
|
خرید
|
**
|
کالای آماده برای فروش
|
**
|
موجودی کالا در پایان دوره
|
(**)
|
بهای تمام شده کالای فروش رفته
|
**
=
|
موسسه تولیدی
جدول بهای تمام شده کالای فروش رفته
|
ریال
|
موجودی کالا در ابتدای دوره
|
**
|
بهای تمام شده کالای ساخته شده
|
**
|
کالای آماده برای فروش
|
**
|
موجودی کالا در پایان دوره
|
(**)
|
بهای تمام شده کالای فروش رفته
|
**
=
|
همانطور که ملاحظه می شود فقط سطر دوم این دو جدول با یکدیگر تفاوت دارد. این تفاوت بابت عملیات اضافی است که در یک موسسه تولیدی بر روی مواد خام صورت میگیرد.موسسات تولیدی پیش از آنکه بهای تمام شده کالای فروش رفته را محاسبه کنند باید بهای تمام شده کالای ساخته شده را محاسبه نمایند. برای محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده،دانستن این نوع مبالغ هزینه های مختلفی که برای تولید مواد خام به کالای ساخته شده می شود،ضرورت دارد.
در مقاله آتی به بررسی و تشریح انواع هزینه های تولیدی می پردازیم.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته دکتر مهدی مرادزاده فرد