وفق ماده 20 تخلف از تکالیف مقرر در این آئین نامه در موارد زیر موجب رد دفاتر میباشد :
1-در صورتی که دفاتر ارائه شده از پلمب خارج شده و یا فاقد یک یا چند برگ باشد.
از انجائیکه تمامی اوراق دفتر دارای شماره میباشد لذا چنانچه برگی از انها کم شود قابل ملاحظه است و قبل از پلمپ دفتر باید دقت شود اشتباه چاپی رخ نداده باشد و شماره ای از صفحات کم نباشد .
2-عدم ثبت یک یا چند فعالیت مالی در دفاتر به شرط احراز.
در مورد دفاتری که فاقد سیستم میباشند و باید درامد و هزینه خود را بصورت روزانه ثبت نمایند ثبت تمام فعالیتها ضروری است فقط میتوانند درامدهای مشابه ویا هزینه های مشابه هریک را تحت یک ردیف ثبت نمایند و دفاتری که دارای سیستم میباشند میتوانند آنها را بصورت ماهیانه ثبت نمایند .
3-ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت در حاشیه
4-ثبت تمام یا قسمتی از یک فعالیت (آرتیکل)بین سطور
ثبت در حاشیه و حتی بین سطور مجاز نمیباشد و باید تمام نوشته ها بر روی خطوط ثبت شده و در انتهای سطر هر ستون برای ادامه ثبت از سطر بعدی همان ستون استفاده نمود
5-تراشیدن، پاک کردن و محو کردن مندرجات دفاتر به منظور سوء استفاده.
6- جای سفید گذاشتن بیش از حد معمول در صفحات و سفید ماندن تمام صفحه در دفتر مشاغل به منظور سوء استفاده .
به منظور جلوگیری از هرگونه شائبه سوء استفاده در ثبت دفاتر حتماً از شماره ردیف برای هر ثبت استفاده میشود و معمولاً چنانچه نوشته تا انتهای سطر نرود بقیه سطر را خالی میگذارند و ثیت بعدی را از از اول سطر آغاز مینمایند .
7-تاخیر تحریر دفتر مشاغل زاید بر حد مجاز مندرج در تبصره های 2 الی 4 ماده 13 و تاخیر تحریر زاید بر حد مقرر در ماده 17این آئین نامه.
8- اشتباه حساب حاصل از ثبت عملیات موسسه در صورتی که نسبت به اصلاح آن طبق مقررات تبصره ماده 11 این آئین نامه اقدام نشده باشد.
چنانچه اشتباه رخ داده در ثبت دفاتر ً در اثناء عملیات سال مربوط مورد توجه واقع و بر پایه استانداردهای حسابداری در دفاتر همان سال اصلاح و مستندات آن ارائه شود ، به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد .
9- در صورتیکه مؤدیان مالیاتی حسب مورد از اوراق مخصوص ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم استفاده ننماید.
در حال حاضر فرم های بخصوصی در این خصوص آگهی نشده است
10- عـدم ارائـه آیین نامه ها یا دستور العمل های نحوه کار با نرم افـزارهـای مـالی مـورد استفـاده در مورد اشخاصی که از سیستم های الکترونیکی استفاده می نمایند.
این دستورالعمل ها معمولاً تحت عنوان راهنما توسط شرکت تولید کننده نرم افزار تهیه ودر اختیار بهره بردار قرار داده میشود .
11- عدم ارائه یک یا چند جلد از دفاتر ثبت و پلمب شده (ولونانویس.)
باتوجه به حجم عملیات مربوط به دفاتر اسناد رسمی به نظر نمیرسد دفتری نیاز به جلد اضافی داشته باشد و لی در هرصورت چنانچه دفتر اقدام به پلمپ بیش از یک جلد در سال مالی مربوطه نموده باشد باید هنگام ارائه دفتر نوشته شده ، دفتر نانویس را نیز به اداره امور مالیاتی تسلیم نماید .
12- استفاده از دفاتر ثبت و پلمب شده سالهای قبل (با توجه به مقررات ماده 3 این آیین نامه).
چنانچه دفاتر سالهای قبل نانویس و بدون استفاده مانده باشد مودی حق استفاده از آنها را ندارد و به دلایلی از قبیل اینکه اسراف نشود و غیره نمیتوان استفاده نمود خصوصاً اینکه تعداد دفاتر پلمپ شده توسط ادارات امور مالیاتی ثبت میشود .
13- عدم تطبیق مندرجات دفاتر با اطلاعات موجود در سیستم های الکترونیکی، در مورد اشخاصی که از سیستم های مذکور استفاده می نمایند.
در صورتیکه دفتر از سیستم الکترونیکی استفاده مینماید باید خلاصه عملیات را در دفتر ثبت نماید این خلاصه باید از حیث مبلغ و تعداد عملیات با سیستم مطابقت داشته باشد و عدم تطابق موجب رد دفتر میباشد .
14- ـ ثبت هزینهها و درآمدها و هر نوع اعمال و اقلام مالی غیرواقع در دفاتر بشرط احراز (توضیـح آنکـه ثبت هزینـههائیکه وقـوع آن محقـق بوده اما بهدلایل خاص قانونی قابل قبول از حیث مالیاتی نیست و برگشت داده میشود، بمنزله ثبت هزینههای غیرواقع تلقی نمیشود.)
هدف از ثبت درامد و هزینه در دفاتر احراز درامد و هزینه واقعی مودی میباشد و بدیهی است ثبت غیر واقعی درامد ویا هزینه موجب رد دفتر گردد و لی برخی از هزینه ها علی رغم اینکه واقعی است با توجه به سایر مصوبات و دلایل قانونی هزینه قابل قبول تلقی نمیگردد در این موارد فقط هزینه برگشت داده شده ولی دفتر رد نمیشود و مالیات درآمد حاصل شده ناشی از این برگشت محاسبه و باید پرداخت گردد .
تبصره ـ در مورد بند6 این ماده چنانچه سفید ماندن جهت ثبت تراز افتتاحی باشد موجب رد دفاتر نخواهدبود و همچنین سفید ماندن ذیل صفحات دفتر در آخر هر روز یا هر هفته یا هر ماه بشرطی که اسناد دارای شماره ردیف بوده و قسمت سفید مانده با خط بسته شود، به اعتبار دفتر خللی وارد نمیآورد.
وفق ماده 21 هیات سه نفری حسابرسان موضوع بند 3 ماده 97قانون مالیاتهای مستقیم، در صورتیکه با توجه به دلایل توجیهی مؤدی و نحوه تحریر دفاتر و رعایت استانداردهای حسابداری و درجه اهمیت ایرادات مطروحه از سوی اداره امور مالیاتی و رعایت واقعیت امر، احراز نمایند که ایرادات مزبور به اعتبار دفاتر خللی وارد نمینماید، میتوانند نظر خود را مبنی بر قبولی دفاتر و اسناد ومدارک اعلام نمایند .