شرکت های سهامی با توجه به دلایل زیر منحل می شود:

1- رسیدن به اهداف مورد نظر طبق اساس نامه شرکت سهامی

2- عدم امکان رسیدن به اهدافیکه در اساس نامه پیش بینی شده است .

3- انقضای مدت شرکت

4- انحلال شرکت سهامی مبنی بر تصویب مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام

5- صدور حکم قطعی دادگاه مبتنی بر انهلال شرکت ( ماده 199 قانون تجارت )

6- ورشکستگی شرکت سهامی ( اگر بر اثر زیان های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود هئیت مدیر مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوقالعاده سهام را دعوت تا موضوع انحلال یا بقا شرکت مورد شور و رای واقع شود . ماده 141 قانون تجارت )

7- در صورتیکه تا یکسال پس از به ثبت رسیدن شرکت هیچگونه فعالیتی در ارتباط با موضوع شرکت صورت نگرفته و نیز از توقف فعالیت شرکت بیش از یکسال می گذرد .

8- عدم تشکیل مجمع عمومی سالانه جهت رسیدگی به عملکرد مالی سالانه تا ده ماه پس از تاریخی که اساسنامه پیش بینی کرده .

9- در صورتیکه شرکت به مدت بیش از شش ماه بدون هئیت مدیره بوده و یا اعضای هئیت مدیر کمتر از حد نصاب مقرر در اساسنامه باشد افزون بر این در این مدت در صورت بلاتصدی بودن پست مدیریت عامل شرکت منحل می گردد.

تصمیم راجب انحلال اسامی مدیر یا مدیران تسویه و نشانی انها باید ظرف 5 روز از طرف مدیران تسویه به مرجع ثبت شرکت ها اعلام شود تا پس از ثبت از طربق درج اگهی در مطبوعات به اطلاع عموم برسد . احلال شرکت تا زمانی که به ثبت نرسیده و اعلام نگردید نسبت به اشخاص ثالث بی اثر است ( مواد 209 و 210 قانون تجارت).

تسویه امور شرکت به غیر از موارد مربوط ورشکستگی کلیه اقلام دارایی ها به نقد تبدیل شده ، بدهی ها پرداخت ، مازاد بین سهام داران توزیع می شود ، معمولا عمور تسویه در شرکت سهامی به عهده مدیران شرکت بوده مگرانکه اساس نامه شرکت ، مجمع عمومی فوق العاده و یا دادگاه ترتیب دیگری را مقرر داشته باشد . مدیران تسویه نماینده شرکت در حال تسویه می باشند و کلیه ختیارات جهت امور تسویه به عهده مدیران است . مدت ماموریت مدیران تسویه نمی تواند از 2 سال تجاوز کند . چنانچه شرکت تا 2 سال تسویه نشود مدیران باید علت خاتمه نیافتن امور شرکت و مدت زمان لازم که برای خاتمه دادن به امور تسویه لازم است به اطلاع مرجعی که انان را تعیین کرده رسانده و تمدید مدت ماموریت خود را خواستار شوند . ( موارد 214 و 215 قانون تجارت )

مدیران تسویه پس از خاتمه امور مربوط به تسویه شرکت مکلفند مراتب را به مرجع ثبت شرکت ها اعلام تا نام شرکت از دفتر ثبت شرکت هااز طریق درج اگهی در مطبوعات حذف گردد.

برگرفته از کتاب حسابداری شرکت ها دکتر حسن همتی