همانطور که میدانید سرمایهگذاری در اوراق بدهی و سرمایه گذاری در اوراق سرمایه که با هدف نفوذ و کنترل نباشد،در سه گروه طبقه بندی می شود.
اوراقی که در گروه معاملاتی طبقهبندی میشود می تواند شامل اوراق بدهی و یا اوراق سرمایه ای باشد. طبق تعریف به این نوع اوراق دائماً خرید و فروش میشوند. بنابراین اگر کاهشی در ارزش متعارف این اوراق ایجاد شود که موقتی نباشد،این زیان کاهش ارزش چندان جدی نخواهد بود زیرا شرکت اوراق معاملاتی خود را دائم خرید و فروش میکنند.
اما در مورد اوراق محفوظ تا سررسید و اوراق حاضر برای فروش مسئله فرق می کند. در صورتی که در پایان دوره مالی کاهش ارزش سرمایه گذاری غیر موقت باشد،این کاهش ارزش بایستی به عنوان زیان تحقق یافته ثبت و در صورت سود و زیان گزارش شود نه در حقوق مالکان.
ورشکستگی یا بحران نقدینگی شرکت منتشرکننده اوراق از مواردی هستند که میتواند به کاهش ارزش غیرموقت در سرمایه گذاری شرکت خریدار اوراق منجر گردد.
در مورد اوراق بدهی برای تشخیص کاهش غیر موقت در ارزش اوراق،سرمایهگذار باید احتمال وصول نشدن مبالغ سرمایه گذاری طبق شرایط قرارداد را در نظر گیرد.اگر سرمایه گذار احتمال می دهند که نمی تواند مبالغ مربوط به سرمایهگذاری را بازیافت کنند بایستی زیان تحقق یافته ناشی از کاهش غیرموقت ارزش اوراق را شناسایی کند.
در مورد اوراق سرمایه،ملاک تشخیص کاهش غیرموقت در ارزش اوراق خیلی روشن نیست.مبلغ کاهش ارزش و مدت زمانی که قیمت اوراق کمتر از بهای تمام شده آن بوده است از عوامل تعیین کننده دائمی بودن کاهش در ارزش اوراق سرمایه ای هستند.
تغییر در طبقه بندی سرمایهگذاریها
هرگونه نقل و انتقال به این طبقه بندی های مختلف در تاریخ انتقال،ارزش بازار انجام میشود. به کارگیری قاعده ارزش بازار باعث می شود شرکت ها برای فرار از شناسایی زیان تحقق نیافته نتوانند بعضی از اوراق را به گروه محفوظ تا سررسید انتقال دهند.
پیش بینی می شود که نقل و انتقال بین طبقات سرمایهگذاری بسیار کم و نادر باشد. در اینجا از ذکر مثال در مورد تغییر در طبقات سرمایه گذاری ها خودداری فقط چهارچوب کلی آن در جدول زیر ارائه میشود:
از گروه /به گروه
|
معاملاتی
|
حاضر برای فروش
|
محفوظ تا سر رسید
|
معاملاتی
|
مورد ندارد
|
ارزش بازار اوراق در تاریخ انتقال،بهای تمام شده طبقه جدید است.
سود یا زیان تحقق نیافته قبلی برگشت نمی شود.
|
ارزش بازار اوراق در تاریخ انتقال،بهای مستهلک شده طبقه جدید است.
سود یا زیان تحقق نیافته قبلی برگشت نمیشود.
|
حاضر برای فروش
|
ارزش متعارف اوراق در تاریخ انتقال،بهای تمام شده طبقه جدید است. سود یا زیان تحقق نیافته قبلی برگشت نمی شود.
سود یا زیان تحقق نیافته در تاریخ انتقال،شناسایی و در صورت سود و زیان گزارش می شود.
|
مورد ندارد
|
ارزش بازار اوراق در تاریخ انتقال،بهای مستهلک شده طبقه جدید است.
سود یا زیان تحقق نیافته قبلی که در قبال کار گزارش شده با سود زیان تحقق نیافته در تاریخ انتقال گرم می شود و در طول عمر اوراق مستهلک می شود.
|
نفوذ تا سررسید
|
ارزش بازار اوراق در تاریخ انتقال،بهای تمام شده طبقه جدید است.
سود یا زیان تحقق نیافته در تاریخ انتقال شناسایی و در صورت سود و زیان گزارش میشود.
|
ارزش بازار اوراق در تاریخ انتقال،بهای تمام شده طبقه جدید است.
سود یا زیان تحقق نیافته در تاریخ انتقال در حقوق مالکان گزارش می شود.
|
مورد ندارد
|
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته مهدی مرادزاده فرد