کمی نگرش حسابداری را به سمت فرهنگ عمومی سرقفلی متمایل می کنیم،تا موضوع فوق الذکر در مقاله قبل سرقفلی در حسابداری قابل درک تر شود.
مثلا یک مغازه در یک سمت خیابان که محل پر رفت و آمد بیشتری است،با فرض یکسان بودن سایر شرایط با قیمت بیشتری نسبت به مغازه دیگری با همان شرایط خرید و فروش میشود. این مازاد ارزش در واقع به نوعی سرقفلی خواهد بود. البته این مثال یک مفهوم عامیانه است،حال به بحث آنزیمی که در واقع مفهوم سرقفلی را از دیدگاه حسابداری بیان می کند توجه کنید.
ترازنامه شرکت شیراز به صورت زیر است:
شرکت شیراز
ترازنامه
29/12/**13
بانک 500000
|
بدهی ها 200000
|
موجودی کالا200000
|
سرمایه 800000
|
خالص دارایی های ثابت300000
|
|
1000000
=====
|
1000000
======
|
فرض کنید توقع می رود سالیانه شرکت شیراز 150000 ریال سود داشته باشد،با توجه به اینکه نرخ متعارف سود سرمایه ( خالص داراییها )10% می باشد. اگر خواسته باشیم بر اساس سود سالیانه مورد انتظار،خالص سرمایه حساب شود،به صورت زیر می باشد:
1500000=150000/10%
یعنی برای آنکه سالانه 150000 ریال سود داشته باشیم،در شرایطی که نرخ متعارف سود ۱۰ درصد است باید 1500000 ریال سرمایه داشته باشیم. این در حالی است که سرمایه (خالص ارزش دارایی ها) شرکت شیراز 800000 ریال است،بنابراین نتیجه می گیریم 700000ریال (800000-1500000) خالص ارزش جاری دارایی ها بیشتر از خالص ارزش جاری دارایی ها است که در ترازنامه نشان داده می شود. بنابراین می تواند 2 نتیجه گرفت:
یا ترازنامه ارزش جاری خالص دارایی ها را صحیح شناسایی نمیکند و ارزش جاری آنها خیلی بیشتر از ارزش دفتری آن در ترازنامه است،ایا دارایی نامشهود دیگری وجود دارد که باعث شده است این ارزش خالص خارجی دارایی ها بیشتر باشد که از دیدگاه حسابداری،این تفاوت ارزش دفتری دارایی ها با ارزش خالص جاری آن ها تفاوت چندانی نداشته باشد همان سرقفلی میتواند آن دارایی نامشهودی باشد که منجر به ایجاد ارزش جاری بیشتر برای خالص دارایی ها شده باشد.
بحث در مورد سرقفلی و نحوه ثبت و شناسایی آن در حساب ها بسیار گسترده است و ما تنها با یک مثال بسیار ساده و با چشم پوشی از بسیاری از مباحث حسابداری مرتبط با موضوع خرید و فروش و ورود شریک جدید به شرکت ها،نحوه ثبت حسابداری سرقفلی را توضیح می دهیم:
نحوه ثبت حسابداری سرقفلی
فرض کنید ترازنامه شرکت کرمان به صورت زیر باشد:
شرکت کرمان
ترازنامه
29/12/**13
نقد و بانک5000000
|
بدهی ها2000000
|
موجودی کالا2000000
|
سرمایه آقای الف4000000
|
دارایی های ثابت3000000
|
سرمایه آقای ب 4000000
|
10000000
======
|
10000000
======
|
حال تصور کنید آقای (ج) ۵۰ درصد سرمایه آقای (ب) را به مبلغ 3000000 ریال خریداری می کند و توافق می شود سرقفلی در حسابها ثبت شود. ملاحظه میکنید ۵۰ درصد سرمایه (ب)که 2000000 ریال به مبلغ 3000000 ریال یعنی 1000000 ریال بیشتر خریداری می شود و این پول به آقای (ب) پرداخت میشود که این مبلغ سرقفلی می باشد.بنابراین ثبت زیر در حساب با صورت می پذیرد:
سرمایه آقای (ب)2000000
سرقفلی 1000000
سرمایه آقای (ج) 3000000
یعنی ترازنامه شرکت کرمان به صورت زیر خواهد شد:
شرکت کرمان
ترازنامه
29/12/**13
نقد و بانک 5000000
|
بدهی ها2000000
|
موجودی کالا2000000
|
سرمایه آقای الف4000000
|
دارایی های ثابت3000000
|
سرمایه آقای ب2000000
|
سرقفلی1000000
|
سرمایه آقای ج3000000
|
11000000
======
|
11000000
======
|
البته باید توجه کنید مبحث سرقفلی و ورود شریک جدید این شرکت ها بسیار بسیار گسترده است که باید در سطوح بالاتر این مباحث را دنبال کنید. و ما در این مقاله به همین میزان اکتفا کرده ایم.
برگرفته از کتاب حسابداری عمومی نوشته شهرام روزبهانی
مقاله مرتبط :
مفهوم سر قفلی در حسابداری
•