به طور کلی برای آن دسته از حساب های دفتر کل که دارای چندین زیر مجموعه هستند، دتر معین نگهداری می شود.دفتر معین یک دفتر کمکی می باشد که باعث می شود اطلاعات زیر مجموعه های یک حساب کل را سریع تر استخراج کنیم .
مثال : اگر از شرکتی قرض گرفته باشیم یا جهت خرید خودرو به شرکت دیگری بدهکار باشیم نمام این بدهی ها در حساب کل حساب پرداختنی ثبت می شوند. حال اگر زمانی بخواهیم میزان بدهی به شرکت X را بدانیم باید تمام صفحات حساب پرداختنی را جستجو کرده تا مانده حساب شرکت X را بتوانیم استخراج کنیم . این کار وقت گیر بوده و احتمال اشتباه در تعیین مانده بدهی زیاد است . برای جلوگیری از اشتباه و سهولت و دفت نگهداری حساب ها در کنار دفتر کل دفتر دیگری به نام معین نگهداری می شود که برای هر کدام از زیر مجموعه های حساب های کل یک ثفحه جداگانه اختصاص می دهد . این کار کمک می کند هر زمان به اطلاعات یک زیر مجموعه مثلا شرکت X نیاز داشتیم بتوانیم سریع و دقیق اطلاعات را استخراج نماییم . شمای کلی و نحوه نوشتن دفتر معین مشابه دفتر کل می باشد.
مثال : شرکت الف در تاریخ 05/04/1300 مبلغ 1.000.000 ریال از شرکت سبزینه ، 2.500.000 ریال از شرکت بهار و 800.000 ریال از آقای خراسانی به صورت قرض دریافت نمود.
این شرکت قسمتی از بدهی خود را در تاریخ 08/06/1300 به صورت 300.000 ریال به شرکت سبزینه ، 900.000 ریال به شرکت بهار و 200.000 ریال به آقای خراسانی پرداخت مکود.
مطلوبست ثبت رویدادهای فوق در دفتر کل و دفتر معین.
دفتر کل
حساب پرداختنی
|
1.400.000
|
4.300.000
|
دفتر معین
شرکت سبزینه
|
300.000
|
1.000.000
|
شرکت بهار
|
900.000
|
2.500.000
|
آقای خراسانی
|
200.000
|
800.000
|
در سیستم حسابداری دو طرفه ، هر معامله به مبلغ بدهکار و بستانکار مساوی در دفتر ثبت می شود و اگر حساب ها درست مانده گیری شده باشد جمع مانده های بدهکار حساب های دفتر کل باید با جمع مانده های بستانکار مساوی باشد. یکی از وسایلی که حسابداران برای آزمون صحت مدارک حسابداری خود مورد استفاده قرار می دهند تراز آزمایشی می باشد.
در نرم افزار حسابداری وینا پس از ثبت سند حسابداری ، فاکتور خرید و فروش و پرداخت هزینه و ... در منو گزارشات ، زیر منو گزارشات حسابداری ، دفتر معین این موضوع قابل رویت هست .
ابتدا حساب کل و سپس حساب معین و بازه تاریخ مورد نظر رو وارد نمایید و فشار دادن دکمه مشاهده دفتر معین را بررسی نمایید.
برگرفته از کتاب : اصول حسابداری کاربردی – نویسندگان : م.فتوحی و ز.ستوده