در این فرآیند سرمایه گذار ابتدا اوراق بهادار را می فروشد و بعدا اقدام به خرید آن می کند.
روش استقراضی با قرض گرفتن اوراق بهادار از کارگزار و فروش آن در بازار و سپس خرید همان میزان اوراق بهادار در آینده برای ادای قرض انجام می شود. در این فرآیند وام اخذ می گردد، اما پولی قرض گرفته نمی شود بلکه سهام قض گرفته می شود (اگرچه سهام دارای ارزش پولی است). قرض گیرنده باید با برگشت دادن سهام قرض گرفته شده (نه وجه سهام) قرض خود را ادا کند (اگرچه معادل پولی قرض را در تاریخی که وام پرداخت می شود می تواند به جای سهامی که خریداری می شود استفاده کند). قرض گیرنده هیچ نوع بهره ای بابت این قرض پرداخت نمی کند. سرمایه گذاری که به استقراض سهام و سپس فروش آن اقدام می کند در برابر کاهش قیمت اوراق سود خواهد برد و در برابر افزایش یا ثبات قیمت ضرر می کند.
<< به طور عمده فروش استقراضی سهام به سه هدف مورد استفاده قرار می گیرد:
الف) کسب منفعت در انتظار نوسان های منفی قیمت ها، بدین ترتیب که فردی پیش بینی می کند که قیمت سهام خاص در آینده کاهش یابد سهام پس گرفته را از دارنده ی آن قرض گرفته و در بازار می فروشد و پس از کاهش قیمت آن را با قیمت پایین تر خریداری کرده و باز پس می دهد و بدین ترتیب از مابه التفاوت قیمت فروش و خرید سود می برد.
ب) جهت افزایش نقدشوندگی بازار برای مثال، اگر برای سهم یا اوراق بهادار خاصی تقاضا بیش از عرضه باشد و این فزونی تقاضا باعث افزایش مصنوعی قیمت شود می توان با قرض گرفتن سهام سهامداران و عرضه ی آن در بازار نقد شوندگی بازار را افزایش داد.
ج)پوشش ریسک موقعیت خرید در همان سهم یا سهام مرتبط با آن: مثلا سهامداری که یک سهم معین را در اختیار دارد جهت مصون ماندن در برابر کاهش قیمت آن سهم در آینده، به فروش استقراضی به همان تعداد و از همان نوع سهم اقدام می کند. بنابراین در صورت کاهش قیمت سهام در آینده، زیان کاهش قیمت وی پوشش داده می شود بدون این که مجبور باشد سهام خود را بفروشد.>>
فروش استقراضی باید به صورت جداگانه و با همین عنوان باشد. براساس قوانین کمیسیون بورس و اوراق بهادار، فروش استقراضی در شرایطی که بازار روند نزولی دارد نباید انجام شود، زیرا فروش استقراضی وضعیت بازار را بدتر می کند. قانون دیگری مقرر می کند که قیمت فروش استقراضی باید برابر یا بیشتر از قیمت معامله ی قبلی باشد و طی چهار روز کاری پس از فروش استقراضی، کارگزار باید اوراق بهادار را قرض گرفته و به خریدار تحویل نماید. محل تامین اوراق بهادار استقراضی عبارتند از:
اوراق بهاداری که در تملک شرکت کارگزاری می باشد،
اوراق بهاداری که در تملک سایر کارگزاران می باشد،
سرمایه گذاران نهادی مثل صندوق بازنشستگی که حاضر به قرض دادن اوراق بهادار هستند،
اوراق بهاداریکه برای سرمایه گذاران خریداری و به نام کارگزار نگهداری می شود.
مدت زمان وام، نامحدود است و محدودیت زمانی خاصی برای آ« وجود ندارد. اگر قرض دهنده ای می خواهد اوراق بهاداری را که قرض داده است بفروشد لزومی ندارد وام را از قرض گیرنده (کسی که فروش استقراضی انجام می دهد) بازپس گیرد بلکه کارگزار آن سهام می تواند از محل دیگر قرض گیرد و به او تحویل دهد، زیرا این وام می تواند از یک قرض دهنده به قرض دهنده ی دیگر انتقال یابد. با وجود این، اگر شرکت کارگزاری نتواند این سهام را قرض بگیرد، فروشنده ی استقراضی باید آن را فورا بازپرداخت کند. جالب این که هویت قرض گیرنده و قرض دهنده تنها برای شرکت کارگزاری شناخته شده می باشد.
قرض گیرنده نمی داند که قرض دهنده کیست. قرض گیرندگانی که تمایل به انجام معاملات استقراضی دارند، می بایست مبلغی (معادل قیمت فروش به اضافه ی درصدی بیشتر) را به عنوان ودیعه در اختیار کارگزاران قرار دهند تا در صورت عدم تحقق پیش بینی ایشان مبنی بر کاهش، یا در صورتی که به هر دلیلی قرض گیرنده نتواند سهام را برگرداند، کارگزار بتواند از محل حساب ودیعه مفاصه نماید. این ودیعه در یک حساب سپرده ی سرمایه گذاری نگهداری می شود.
قرض دهنده در مقابل استقراض سهام خود بهره دریافت می کند. به این بیان که سود حاصل از سپرده ی سرمایه گذاری متعلق به قرض دهنده است. پس از بازگرداندن سهام توسط قرض گیرنده، قرض دهنده قسمتی از بهره ی دریافتی حساب سرمایه گذاری را به شکل بهره ی بازپرداختی (که قبلا روی آن توافق کرده اند) به قرض گیرنده بر می گرداند.
برگرفته از کتاب: نگاهی حقوقی به قراردادهای انتقال و واگذاری سهام