مفهوم ترازنامه
ترازنامه به همراه یادداشت های توضیحی آن، اطلاعاتی را در مورد وضعیت مالی واحد تجاری یعنی دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه ارائه می کند و رابطه بین این عناصر را در یک مقطع و زمان معین مشخص می نماید.
همان طور که تاکید شد، در گزارش های مالی باید موازنه بین خصوصیات کیفی مربوط بودن و قابل اتکاء بودن وجود داشته باشد.
ترازنامه هر چند یکی از اساسی ترین صورت های مالی است ولی گاهی موازنه بین خصوصیت کیفی اقلام آن و قابل اتکاء بودن آن به خوبی برقرار نیست. چرا که می دانید اقلام در ترازنامه بر اساس بهای تمام شده تاریخی اندازه گیری می شوند، بنابراین قابلیت اتکاء زیادی دارند، ولی چون در شرایط تورمی، بهای تمام شده تاریخی با ارزش بازار اختلاف زیادی پیدا می کند مربوط بودن اطلاعات ترازنامه کمتر خواهد شد. ولیکن باز تاکید می شود ترازنامه شاید اصلی ترین صورت مالی هر واحد تجاری باشد. ترازنامه در واقع شکل تکامل یافته معادله اصلی حسابداری می باشد،یعنی:
حقوق صاحبان سرمایه+ بدهی ها = دارایی ها
ترازنامه طبقه بندی شده
وقتی در ترازنامه ارائه اطلاعات، دارایی ها و بدهی ها، به دارایی ها و بدهی های جاری و غیرجاری تقسیم می شوند واقلام ترازنامه بر این مبنا طبقه بندی می شود.ترازنامه تهیه شده را ترازنامه طبقه بندی شده گویند. به طور معمول ترازنامه طبقه بندی شده حاوی اقلام زیر می باشد:
الف) دارایی های جاری، شامل :
1- موجودی
2- سرمایه گذاری های جاری
3- حساب ها و اسناد دریافتی تجاری و سایر حساب ها و اسناد دریافتی
4- موجودی کالا
5- پیش پرداخت هزینه ها و سفارشات
ب) دارایی های غیر جاری، شامل:
1- سرمایه گذاری های بلند مدت
2- دارایی های ثابت مشهود
3- دارایی های نامشهود
4- سایر دارایی های غیر جاری
ج) بدهی های جاری، شامل:
1- حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری
2- سایر حساب ها و اسناد پرداختی
3- پیش دریافت ها
4- ذخیره مالیات
5- سود سهام پیشنهادی و پرداختی
6- تسهیلات مالی و دریافتی
د) بدهی های غیرجاری، شامل:
1- تسهیلات مالی دریافتی بلند مدت و اوراق مشارکت
2- تعهدات بلند مدت اجاره سرمایه ای
3- ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
4- سایر بدهی های غیرجاری
5- بدهی های احتمالی
ه) حقوق صاحبان سرمایه، شامل:
1- سرمایه
2- اندوخته ها
3- سود و زیان انباشته
برگرفته شده از: کتاب حسابداری عمومی تکمیلی شهرام روزبهانی