در مواردی برای توسعه عملیات واحد تجاری را افزایش بازده،تقویت بنیه مالی و اعتباری شرکت یا کاهش ارزش پول،وارد نمودن اشخاص یا طبقات خاص به شرکت،نیاز به افزایش سرمایه شرکت می باشد.
هیئت مدیره،گزارش توجیهی افزایش سرمایه را همراه با اظهارنظر بازرس یا بازرسان قانونی به مجمع عمومی فوق العاده ارائه می نماید،در صورت تایید و تصویب مجمع عمومی افزایش سرمایه صورت می گیرد.
مجمع عمومی فوق العاده روش افزایش سرمایه،شرایط فروش سهام جدید یا دیه قیمت آرا تعیین یا اختیار تعیین آن را به هیأت مدیره واگذار خواهد کرد.مجمع عمومی فوق العاده می تواند هیئت مدیره اجازه دهند که ظرف مدت معینی که نباید از ۵ سال تجاوز کند سرمایه شریعت را تا میزان مبلغ معینی به روش‌های مورد تایید قانون تجارت افزایش دهد.
از نظر قانون تجارت،مادام که سرمایه قبلی شرکت به طور کامل تا تادیه نشده باشد،افزایش سرمایه تحت هیچ عنوانی مجاز نخواهد بود.طرز لازم برای افزایش سرمایه شرکت سهامی آن است که ارزش اسمی یک کلیه سهام قبلی شرکت باید به طور کامل دریافت شد و هیچگونه تعهد سرمایه داران قبل باقی نمانده باشد.
چنانچه شرکت سهامی مجاز به افزایش سرمایه باشد،می‌توان اقدام به افزایش سرمایه نمود.
دلایل افزایش سرمایه:
از نظر حقوقی افزایش سرمایه وقتی امکان پذیر است که شرکت سرمایه قبلی خود را به طور کامل تادیه کرده باشد،دلایل افزایش سرمایه به قرار زیر است:
۱. افزایش حد نصاب سرمایه شرکتهای سهامی از طریق قانون تجارت
۲. داشتن احراز شرایط معین برای شرکت سهامی،جهت ورود به بازار سرمایه مالی بورس اوراق بهادار
۳. مقرون به صرفه نبودن ادامه فعالیت با سرمایه موجود
۴. توسعه عملیات شرکت و بالا بردن بازدهی شرکت
۵. وارد نمودن اشخاص یا گروه خاصی به عنوان سرمایه دار جدید به شرکت
۶.بازپرداخت بدهی که انتظار می‌رود شرکت توانایی پرداخت بدهی را در سررسید نداشته باشد.
۷. تبدیل اوراق قرضه با امتیاز تبدیل به سهام عادی (ممکن است شرکت سهامی اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام عادی منتشر نموده،به دارندگان اوراق قرضه،این حق را دارند اوراق قرضه در شرایط خاص به سهام عادی شرکت تبدیل نمایند)
۸. کسب شهرت و موفقیت بهتر اعتباری و تجاری شرکت سهامی.
به هر حال،افزایش سرمایه شرکت سهامی منوط به تصویب مجمع عمومی فوق العاده می باشد،شایان ذکر است که قانون شرایط فروش سهام جدید را پیش بینی نموده،شرکت می تواند سهام جدید را برابر مبلغ اسمی بیش از ارزش اسمی به خریداران به فروشد. در قانون تجارت،فروش سهام به ارزش کمتر از مبلغ اسمی به صراحت بیان نشده و جنین استنباط می‌شود که فروش سهام کمتر از ارزش اسمی در ایران مجاز نمی باشد.
برگرفته از کتاب حسابداری شرکتها نوشته دکتر حسن همتی