۱. وجوه نقد و معادل نقد
استاندارد حسابداری شماره ۲ ایران وجه نقد و معادل نقد را این چنین تعریف کرده است:
وجه نقد:
به موجودی نقد سپردههای دیداری نزد بانک ها و موسسات مالی اعم از ریالی و ارزی شامل سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت بدون سررسید اطلاق می گردد.
معادل وجه نقد:
عبارت از سرمایه گذاری های کوتاه مدت سریع و تبدیل به وجوه نقد است که احتمال خطر کاهش در ارزش آن ناچیز بوده و به آسانی و بدون اطلاع قبلی قابل تبدیل به مبلغ معینی وجه نقد است و موعد آن در زمان تحصیل تا سررسید حداکثر سه ماه باشد به کسر وامها و قرض الحسنه های دریافتی از بانکها و سایر اشخاص که ظرف سه ماه از تاریخ تحصیل قابل بازپرداخت است.
۲. سرمایه گذاری کوتاه مدت:
سرمایه گذاری نوعی دارایی است که واحد سرمایهگذاری برای افزایش منافع اقتصادی از طریق به توزیع منافع به شکل سود سهام،سود تضمین شده و اجاره افزایش ارزش یا سایر مزایا مانند مزایای ناشی از مناسبات تجاری نگهداری می کند به تعویق انداختن مصرف فعلی جهت کسب مصرف بهتر در آینده را سرمایهگذاری گویند در واقع یک مبلغ فعلی صرف نظر میکنیم امید یک مبلغ بهتر در آینده . حفظ قدرت خرید پول و سودآوری،دو انگیزه سرمایه گذاری کوتاه مدت است. سرمایه گذاری های کوتاه مدت به دو گروه طبقهبندی میشوند:
الف: سریع معامله در بازار:
نوعی سرمایهگذاری است که برای آن بازار فعالی که آزاد و در دسترس است وجود دارد،به طوری که از طریق آن بتوان بر ارزش بازار یا شاخص قابل اتکا که محاسبه ارزش بازار امکان پذیر سازد،دست یافت .
ب: غیرسریع المعامله در بازار:
سرمایه گذاری در سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و اوراق قرضه نمونه ای از سرمایه گذاری کوتاه مدت هستند.
۳. مطالبات کوتاه مدت:
مطالبات کوتاهمدت ادعا نسبت به دریافت وجه نقد فصل انتظار میرود ظرف یک سال یا یک چرخه عملیات،هر کدام طولانی تر است ایفا شود. مطالبات کوتاه مدت دو دسته هستند:
الف. تجاری:
ناشی از فعالیت اصلی شرکت است مانند فروش کالا یا ارائه خدمات.
ب. غیر تجاری
مانند وام به کارمندان.
مطالبات باید خالص از هر گونه کاهش مورد انتظار ناشی از مقادیر لاوصول خالص ارزش بازیافتنی گزارش شود.مطالبات گرو گذاشته شده یا تنزیل شده باید در داخل پرانتز در متن صورتهای مالی یا در یادداشتهای همراه صورتهای مالی افشا شود.
۴. موجودی مواد و کالا:
موجودی مواد و کالا دارایی های اطلاق می شود که:
الف. برای فروش در روال عادی عملیات واحد تجاری نگهداری میشود.
ب. به منظور ساخت و ارائه خدمات در فرآیند تولید قرار دارد، کالای در جریان ساخت.
ج. به منظور ساخت محصول و ارائه خدمات،خریداری شده و نگهداری میشود،مواد خام.
د.ماهیت مصرفی دارد و به طور غیر مستقیم در جهت فعالیت واحد تجاری مصرف می شود، ملزومات.
موجودی کالا باید به اقل بهای تمام شده یا خالص ارزش فروش گزارش شود. بعلاوه مبنای ارزشیابی،و برای یک شرکت تولیدی،مرحله تکمیل موارد خام،در جریان ساخت، کالای ساخته شده باید مشخص شود.
۵. پیش پرداخت هزینه ها:
نوع دارایی دیگر که میتواند به عنوان جاری و غیرجاری طبقهبندی شود،پیش پرداخت هزینه ها می باشد. پیش پرداخت هزینه ها،مخارج نقدی پرداختی قبل از دریافت خدمات است.
پیش پرداخت کوتاه مدت باید به عنوان یک دارایی جاری طبقهبندی شود،در حالی که پیش پرداخت بلند مدت باید به عنوان یک دارایی غیرجاری طبقهبندی گردد.پیش پرداخت های هزینه به این دلیل دارایی محسوب میشود که یک سرمایه گذاری از طریق پرداخت نقدی پیشاپیش انجام گرفته و به موجب آن مخارج پرداخت نقدی برای دوره گزارشگری مالی بعدی را کاهش میدهد.
برخی شرکتها و صنایع از طبقه دارایی جاری استفاده نمیکنند.موسسات مالی مانند بانکها به صندوقهای سرمایهگذاری به دلیل اینکه تمام دارایی آنها با سایه قابل نقل و انتقال و معامله هستند،طبقه ای به نام دارایی جاری ندارد. طبق بند ۷ استاندارد حسابداری شماره ۱۴ ایران به عنوان نحوه ارائه داراییهای جاری و بدهیهای جاری،در مورد آن دسته از واحدهای تجاری که در ارتباط با نحوه طبقه بندی و ارائه دارایی ها و بدهی ها مشغول استاندارد حسابداری خاص یا مفاد قوانین آمره مشخص است و نیز آن دسته از واحدهای تجاری که چرخه عملیاتی آن ها نامشخص و یا خیلی طولانی میباشد،طبقه بندی برخی اقلام دارایی و بدهی به عنوان دارایی های جاری و بدهیهای جاری الزامی نیست.این واحدهای تجاری باید از ارائه جمع های فرعی برای دارایی ها و بدهی ها که در ذهن استفاده کننده صورت های مالی طبقه بندی موصوف را تداعی کند،پرهیز کنند.
برگرفته از کتاب حسابداری میانه نوشته دکتر شکراله خواجوی