به توزیع سود از منابع مختلف به سهامداران در شرایط مختلف به سیاست مدیریتی و تصویب مجمع عمومی سهامداران بستگی دارد،که ممکن است اشکال مختلف صورت:
. سود سهام نقدی
. سود سهام غیر نقدی
. سود سهام تعهد شده
. سود سهام تصفیه
. سود سهمی
در مقالات قبل به بررسی و توزیع سود سهام نقدی و سود سهام غیر نقدی پرداخته شده است در این مقاله به بررسی سود سهام تعهد شده می‌پردازیم:
تعریف و حسابداری سود سهام تعهد شده
گاهی اوقات شرکت های سهامی به دلیل الزامات عمومی و به دلیل نداشتن نقدینگی کافی سود سهام را به شکل وعده،در سررسید مشخص در آتی تعهد می نمایم. در این گونه موارد،گواهینامه‌های نظیر سفته ساده و به دارندگان سهام داده شده،که در سررسید معین بتوانند سود سهام را از محل دارایی دریافت نمایند،اینگونه عمل پرداخت سود سهام را سود سهام تعهد شده می‌گویند.
معمولاً به سود سهام تعهد شده در سررسید نیز بهره تعلق میگیرد. گواهینامه هایی که از طرف شرکت بابت سود سهام تعهد شده صادر گردیده،قابل داد و ستد بوده و به منظور تبدیل شدن سریع به نقدینگی این گونه قبوض قابل تنزیل می باشند.
در زمان اعلام سود سهام تعهد شده (صدور گواهینامه) حساب سود انباشته بدهکار،و حساب سود سهام تعهد شده پرداختنی (یا اسناد پرداختنی به دارندگان سهام) بستانکار می شود. در گزارش گیری و مالی حساب سود سهام تعهد شده پرداختنی به عنوان بدهی جاری در ترازنامه گزارش می گردد. در سر رسید پرداخت،حساب سود سهام پرداختنی بدهکار،در مقابل آن وجوه نقد بستانکار می شود. اگر گواهینامه سود سهام تعهد شده متضمن بخش باشد،در تاریخ سررسید،با توجه به مدت،از تاریخ اعلام سود سهام تعهد شده تا تاریخ پرداخت با نرخ بهره مشخص،در مقابل پرداخت بابت سود تضمین شده (بهره) هزینه مالی بدهکار می شود.
در مقاله بعد به بررسی و توزیع سود سهام تسویه می‌پردازیم.
برگرفته از کتاب حسابداری شرکتها نوشته دکتر حسن همتی