در بعضی موارد قسمتی از مانده یک حساب باید از صورت سود و زیان و قسمتی دیگر در ترازنامه ذکر شود. چنین حساب هایی را حساب های مختلط می گویند.
برای مثال مانده حساب به مواد در تراز آزمایشی شامل دو قسمت:
۱. موجودی واقعی مواد در پایان دوره که در حقیقت معرف بخش مصرف نشده از دارایی مذکور است و به عنوان یکی از اقلام دارایی در ترازنامه منعکس می شود.
۲. هزینه مواد مصرفی که نشان دهنده میزان مصرف شده و عبارت دیگر هزینه تحقق یافته مواد است و در حساب سود و زیان منظور می گردد. بنابراین،قبل از تهیه صورت های مالی در پایان دوره لازم است حساب های مختلط را بررسی و میزان دارایی و هزینه آنها را مشخص کنیم.
در مورد حساب مواد،مقدار دارایی در پایان دوره از طریق شماره شبا موجودی هر یکی از اقلام کاملاً مشخصو ارزش آنها با توجه به بهای واحد هر کدام محاسبه میشود. مابه تفاوت ارزش موجودی محاسبه شده به ترتیب فوق مانده حساب مواد نشان دهنده این ارزش مواد مصرف شده یا هزینه است. امکان دارد مبلغ پرداختی بابت خرید مواد یا پیش پرداخت هزینه ها،به جای ثبت در حسابداری ها به ترتیب فوق،در حساب هزینه های مربوط ثبت شوند. این نحوه عمل و نیز اصلاحات لازم برای این مواد است. میگم در این مرحله فرض بر این است که چنین دردهایی در حساب دارایی ها به ثبت می رسند.
پیش پرداخت هزینه هایی که تنها به یک دوره حسابداری مربوط می شوند،گاه در آغاز دوره صورت میگیرد. در این صورت معمولا وجه پرداختی در حساب هزینه،و نه دارایی،ثبت می شود. در این صورت حساب هزینه مربوطه هرچند در طی دوره مالی یک حساب مختلط است،اما در آخر دوره به طور کامل دارای ماهیت هزینه خواهد بود.
برای مثال،مبلغ پرداختی بابت اجاره یک ماه در آغاز آن ما از جمله دارایی های یک واحد به شمار می آید،اما با گذشت هر روز بخشی از دارایی مذکور به هزینه مبدل می گردد در پایان ماه مبلغ پرداخت شده که نباید به عنوان یکی از اقلام هزینه واحد تلقی شود. بنابراین اگر چنین پرداختهای از آغاز کرد بدهکار حساب هزینه ثبت شود،هیچ اصلاحی در آخر دوره ضروری نخواهند بود.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته فیلیپس فس