در برخی از کشورها ممکن است به این بدهکار و بستانکار توافق شود که نسبت به مبلغ اسناد از تاریخ صدور تا تاریخ سررسید ای یا از تاریخ سررسید تا تاریخ پرداخت،به رهبر کارمزد تعلق گیرد.برای صورت اقلام مذکور از نقطه نظر پرداخت کننده هزینه را از نقطه نظر دریافت کننده درآمد تلقی می شود. در این اسناد به منظور آشنایی با نحوه محاسبه و انعکاس بهره و کارمزد به ذکر توضیحاتی می پردازیم:
محاسبه بهره و کارمزد
نرخ بهره و کارمزد صورت درصد و بر حسب دوره‌ای از سال مثلاً ماهانه یا شش ماهه و غرب سالانه بیان می شود.بنابراین بهره ۸ درصد در سال ثبت به مبلغ دو میلیون ریال برای یک سال ماندن ۸ درصد ۲ میلیون ریال یا ۱۶۰ هزار ریال و بهره به نرخ ۸ درصد در سال نسبت به مبلغ ۲۰۰۰۰۰۰ ریال برای مدت یک چهارم سال عبارت است از ۴۰ هزار ریال خواهد بود. (۱۶۰۰۰۰× ۱/۴)
معمولا برای اسناد و تعهدات با سررسید بیش از یکسال ترتیبی داده می‌شود که بهره و کارمزد در فواصل ۶ ماهه،سه ماهه یا فاصله زمانی معین دیگری پرداخت شود.سررسید اعتبارات تجاری اغلب کمتر از یک سال است و بهره و کارمزد مربوط،هنگامه واریز اصل بدهی پرداخت می‌شود.در محاسبه بهره توسط سازمانهای دولتی و بانک را غالباً تعداد روزهای سال ۳۶۵ روز محاسبه می شود . اما در موسسات تجاری ۳۶۰ روز ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.
فرمول اصلی برای محاسبه بهره و کارمزد عبارت است از:
بهره= اصل× مبلغ× نرخ× زمان
برای مثال بهره مبلغ ۹۰۰ هزار ریال برای مدت ۲۰ روز با نرخ ۷ درصد در سال به ترتیب زیر محاسبه می شود:
۹۰۰۰۰۰×۷/۱۰۰×۲۰/۳۶۰=۳۵۰۰ ریال
یک روش ساده برای محاسبه بهره روش ۶۰ روز،۶ درصد می باشد نرخ بهره ۶ درصد در سال معادل نرخ ۱ درصد برای دوره ۶۰ روزه است.بدین ترتیب بهره هر مبلغی برای ۶۰ روز با نرخ ۶ درصد معادل یک درصد مبلغ اصل بدهی است که به سهولت با قرار دادن دو رقم اعشاری در مبلغ مذکور محاسبه می شود. برای مثال بهره مبلغ ۱۳۴ هزار و ۲۰۰ ریال با نرخ ۶ درصد برای مدت ۶۰ روز برابر با ۱۳۴۲ ریال می‌باشد. بدیهی است در صورتیکه نرخی یازمان متفاوت و با ارقام فوق باشد،باید تعدیلات لازم در محاسبه فوق در نظر گرفته شود. درد از سازمانهای مالی و سایر موسسات که به طور مداوم با محاسبه بهره سر و کار دارند،از جداول خاصی که در آنها بهره برای نرخ ها و زمان های مختلف محاسبه شده است،استفاده به عمل می آید.اما دانشجویان رشته های مالی باید با نحوه محاسبه بهره آشنایی کافی داشته باشند تا در صورت لزوم از عهده محاسبه صحیح ارباب یا کشف اشتباهات اساسی در محاسبه بهره برآیند.
در صورتی که زمان برحسب ماه بیان گردد،در فرمول محاسبه بهره هر ماه معادل ۱/۱۲ سال منظور می شود برای مثال بهره برای مدت سه ماه باید بر اساس ۳/۱۲ سال یا ۹۰/۳۶۰محاسبه گردد.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته فلیپس فس