بدهی عبارت است از تعهد انتقال منافع اقتصادی توسط واحد تجاری ناشی از معاملات یا سایر رویدادهای گذشته. اگر سر رسیدی کمتر از یک دوره مالی داشته باشد،بدهی جاری است و محاسبه آن آسان است ارزش اسمی و سررسید آنها یکی است. اگر سررسید آن بیش از یک دوره مالی باشد،بدهی غیرجاری بلندمدت میگویند که ارزش اسمی و سررسید آن معمولا یکی نیست.
بدهی های جاری
بدهی های جاری شامل تعهداتی است که انتظار می رود از محل دارایی های جاری یا ایجاد بدهی جاری دیگر تسویه شود.
از بدهی های جاری می توان اضافه برداشت های بانکی،اسناد پرداختنی،حسابهای پرداختنی تجاری، پیش دریافت از مشتریان،ذخیره مالیات و سود سهام پیشنهادی را نام برد.
اضافه برداشت های بانکی،مانده بستانکار حساب های جاری بانکی است که به واسطه صدور چک به میزانی بیش از موجودی نزد بانک چنانچه بانک وجه چک را بپردازد ایجاد میشود.اضافه برداشت بانکی همواره بر اساس اعتباری که بانک به واحد تجاری داده،انجام میگیرد این بدهی در ایران مصداق ندارد.
تفاوت بین جمع دارایی های جاری و بدهی های جاری،سرمایه در گردش نامیده می شود:
بدهی های جاری-دارایی های جاری=سرمایه در گردش
اگرچه مفهوم سرمایه در گردش در گزارش واحدهای تجاری به طور وسیعی مورد استفاده قرار میگیرد،رشته مبادلات در سرمایه در گردش قرار نمیگیرند.در حقیقت یک شرکت ممکن است وضعیت سرمایه در گردش خوبی را گزارش کند و در همان زمان دارای کسر نقدی جدی باشد.
نسبت سرمایه در گردش،که معمولا آن را نسبت جاری می نامند،از طریق تقسیم دارایی های جاری بر بدهی های جاری به دست می آید:
بدهی های جاری/دارایی های جاری=نسبت جاری یا سرمایه در گردش
نسبت جاری،بیشتر دلالت بر این موضوع دارد که یک شرکت میتواند تعهدات جاری خود را با دارایی های جاری خود در طی چرخه عملیاتی،معمولاً یک سال از تسویه کند.
بدهی های غیرجاری
بدهی غیر جاری،تعهدی است که مستلزم استفاده از دارایی های جاری برای بازپرداخت یا ایجاد بدهی جاری دیگر در طی چرخه عملیاتی آتی یا دوره گزارشگیری بعدی،در کدام طولانی تر است،نمی باشد.
بدهیهای غیرجاری بلندمدت مانند اوراق قرضه پرداختنی،حصه های غیر تجاری،ذخیره مالیات و ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان و... هستند. درآمدهای انتقالی به دوره های آتی نیز،هرچند معرف تعهدات وارد تجاری نیست،اما طبق اصول حسابداری،به عنوان بدهی شناسایی و اندازه گیری می شود. سود ناشی از تسعیر بدهیهای ارزی بلندمدت نمونه ای از درآمدهای انتقالی به دوره های آتی است.بیشترین بدهی های غیرجاری به ارزش مبادله داراییهای یا خدمات دریافت شده ثبت می شود و شامل محل هایی هستند که در طی زمان به عنوان هزینه شناسایی میشود.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته دکتر شکراله خواجوی