تعداد و هدف و طرح دفاتر روزنامه خاص مورد استفاده واحد های مختلف بازرگانی بسته به نیاز های هر واحد ، با یکدیگر متفاوت است . زیرا مواردی از داد و ستدهایی که غالبا در یک واحد نمونه با حجم عملیاتی متوسط انجام می پذیرد، و دفاتر روزنامه خاص لازم برای ثبت آنها ، ذکر می شود :
خرید نسیه دفتر روزنامه خرید
پرداخت های نقدی دفتر روزنامه پرداخت های نقدی
فروش نسیه دفتر روزنامه فروش
دریافت های نقدی دفتر روزنامه دریافت های نقدی
در بعضی واحد ها اسناد و مدارک مربوط به فروش و خرید کالا به نحوی طراحی می شونذ که بتوان از آنها به عنوان دفتر روزنامه خاص نیز استفاده کرد. استفاده از روش فوق ، در مواردی که حجم معاملات نسیه بسیار زیاد است ، موجب صرفه جویی زیاد در هزینه و کاهش اشتباهات دفترداری می گردد.
دفتر روزنامه دو ستونی مذکور را می توان برای ثبت های متفذقه مانند ثبت های اصلاحی و اختتامی ، که برای آنها دفتر روزنامه خاصی اختصاص نیافته ، مورد استفاده قرارداد . دفتر روزنامه دوستونی را معمولا " دفتر روزنامه " یا " دفتر روزنامه عمومی " می نامند.
حساب های خرید و فروش
خرید و فروش کالا در موسسات بازرگانی عموما تحت سرفصلهای " خرید " و " فروش" در دفتر کل مشخص می گردد.عنوان دقیق تر این حساب ها " خرید کالا " و " فروش کالا " می باشد ، اما عناوین مختصر فوق بیشتر متداول است .
معمولا تعداد خرید ها و فروش ها ، در مقایسه با سایر انواع مبادلات ، بسیار زیاد است . اغلب خرید ها به طور نسیه انجام می گیرند، اما امکان دارد موسسات خرید های نقدی نیز داشته باشند.
به همین ترتیب ممکن است یک واحد بازرگانی کالای خود را منحصرا به صورت نقدی یا نسیه ، یا ترکیبی از دو صورت مذکور به فروش برساند.
خرید نقدی
خرید نقدی کالا از طریق دفتر روزنامه پرداخت های نقدی در بدهکار حساب خرید و بستانکار حساب صندوق و بانک به ثبت می رسد.
خرید نسیه
خرید نسیه کالا از طریق روزنامه خریدمواد و دارایی ها باید بدهکار حساب مربوطه و بستانکار حساب صندوق و بانک یا حساب های پرداختنی ثبت گردد. پنین مبادلاتی بر حسب نوع خرید ( نقدی یا نسیه ) در دفتر روزنامه پرداخت های نقدی یا دفتر روزنامه خرید ثبت می شوند.
فروش نقدی کالا
فروش نقدی کالا منجر به بدهکار شدن حساب صندوق و بستانکار شدن حساب فروش می گردد و در دفتر روزنامه دریافت های نقدی ثبت می شود .
فروش نسیه کالا
فروش نسیه کالا به بدهکار حساب های دریافتنی و بستانکار حساب فروش منظور و در دفتر روزنامه فروش ثبت می شود . فروش مواد و دارایی های خریداری شده به منظور استفاده در موسسه ( نه فروش مجدد) باید در بدهکار حساب صندوق یا حساب های دریافتنی و ستانکار حساب مواد یا سایر دارایی ها ثبت گردد.
چنین مبادلاتی ، بر حسب شرایط فروش ، در دفتر روزنامه دریافت های نقدی یا دفتر روزنامه عمومی ، نه در دفتر روزنامه فروش که مختص ثبت فروش نسیه کالا می باشد ، ثبت می شود.
برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته فلیپس فس
در نرم افزار حسابداری وینا
در نرم افزار حسابدرای وینا برای ثبت کالا های خریداری شده یا فروش رفته از فرم های خرید ویا فروش استفاده نمایید . در زیر آموزش ثبت فاکتورهای خرید و فروش در نسخه رایگان حسابداری وینا را می توانید مشاهده نمایید .
گام بعد
دانلود pdf