داراییها کلیه اموال،مطالبات و سایر منابع متعلق به یک موسسه که در نتیجه معاملات،عملیات مالی یا سایر رویدادها ایجاد شده و قابل شناسایی به پول بوده و دارایی منافع آتی می باشد.
منابع اقتصادی که منافع آتی دارند مواردی چون وجه نقد،زمین،ساختمان و... اما گاهی دارای های وجود دارند که آنها را نمی تواند دید. این دارایی ها را نامشهود می گویند،مواردی مانند حق اختراع و سرقفلی.
در حسابداری می تواند آنها را به دو دسته کلی تقسیم کرد:
۱_دارایی های مشهود
دارایی هایی هستند که وجود عینی دارند و آنها را می توان با چشم دید مانند: زمین،ساختمان،وسایل نقلیه
۲_دارایی های نامشهود:
دارایی هایی هستند که وجود عینی نداشته و با چشم دیده نمی شوند. مانند سرقفلی.
برای آنکه حسابداران دارایی نامشهود را شناسایی کنند،خصوصیات زیر می تواند به عنوان خصوصیات این دارایی ها مورد توجه باشد:
۱-موجودیت عینی ندارند(با چشم دیده نمی شوند).
۲-اندازه گیری منافع اقتصادی آتی وحق مالکیت آن ها به طور معمول مشکل است.
۳-تعیین عمر مفید آنها دشوار است.
۴-به طور معمول به منظور استفاده در عملیات عادی و مستمر خریداری و تحصیل می‌شوند نه به منظور فروش و سرمایه گذاری.
نمونه‌های بارز دارایی های نامشهود: حق الاختراع،حق تالیف،علائم تجاری و نام های تجاری،فرمول های ساخت محصول،پروانه ها و مجوزهای ساخت،سرقفلی و موارد مشابه می باشد.
به طور کلی برای انجام حسابداری مرتبط با دارایی های نامشهود همان اصول و قواعد و روشهای به کار گرفته می شود که برای اموال،ماشین آلات و تجهیزات به کار می رود. یعنی: زمان خرید و تحصیل اصل بهای تمام شده در مورد آنها رعایت می شود و در زمان به کارگیری اصل تطابق هزینه ها و درآمدها در مورد آنها جاری است و در زمان فروش یا کنارگذاری سود یا زیان ناشی از فروش یا کنار گذاری شناسایی می گردد.
بهای تمام شده دارایی های نامشهود
گاهی دارایی های نامشهود خریداری می شوند،و گاهی توسط واحد تجاری ایجاد می گردند. اگر داراییهای نامشهود به صورت مجزا خریداری شود
بهای تمام شده آن مانند خرید دارایی های ثابت شناسایی و ثبت می گردد. اگر دارایی نامشهود در مبادلات غیر پولی یا جزء گروهی از انواع دارایی های تخصیل شده باشد رهنمود های استاندارد حسابداری داراییهای نامشهود،در مورد آنها عمل می شود که مباحث آن گسترده است. به طور کلی می توان گفت بهای تمام شده دارایی نامشهود بر حسب به مبلغ وجه نقد پرداخت شده،یا ارزش جاری سایر دارایی هایی که در ازای آن ها داده می شود ایا با ارزش فعلی بدهی های ایجاد شده بابت آنها اندازه‌گیری می‌شود.
باید بدانید مخارج ایجاد،نگهداری و احیای دارایی های نامشهودی که به طور مشخص قابل شناسایی نباشد،یا مدت دوام آنها نامعین باشد،باید در همان دوره ای که ایجاد شده اند به حساب هزینه جاری منظور گردد.
برگرفته از کتاب حسابداری نوشته شهرام روزبهانی
مقاله مرتبط
•