سامانه های نرم افزاری وینا | نرم افزار حسابداری وینا

اوراق حاضر برای فروش در زمان تحصیل به بهای تمام شده ثبت می شوند.

اگر شرکت سرمایه گذار نتواند اوراق سرمایه ای خریداری شده را در گروه اوراق معاملاتی طبقه بندی کند،باید آن را در گروه اوراق حاضر برای فروش طبقه بندی نمایند.

مثال:

فرض کنید شرکت سرمایه گذاری در ۱۲ اسفند ماه سال ۱۳۰۱،سه نوع سهم زیر را (هر یک کمتر از ۲۰ درصد سهام واحد منتشر کننده) خریداری کرده است.همچنین فرض کنید که این سرمایه گذاری را نمی توان در گروه اوراق معاملاتی طبقه‌بندی کرد:

سهام شرکت الف ۲۵۹۰۰۰۰۰ ریال

سهام شرکت ب ۳۱۷۰۰۰۰۰ ریال

سهام شرکت ج ۱۴۱۰۰۰۰۰ ریال

------------------------------------

جمع ۷۱۷۰۰۰۰۰ ریال

شرکت سرمایه گذاری در تاریخ تحصیل سرمایه‌گذاری را به شرح زیر ثبت می‌کند:

در ۱۷ اسفندماه ۱۳۰۱ شرکت ب سود نقدی توزیع می کند و سهم شرکت سرمایه گذار از سود سهام نقدی شرکت ب۴۲۰۰۰۰ ریال است که به شرح زیر ثبت می شود:

فرض کنید در پایان اسفند ماه ۱۳۰۱،ارزش بازار این مجموعه سرمایه گذاری و بهای تمام شده آن به شرح زیر می باشد:

شرکت سرمایه گذاری زیان تحقق نیافته این سرمایه گذاری را به شرح زیر در دفتر روزنامه خود ثبت می کنند:

زیان تحقق نیافته در ترازنامه پایان سال۱۳۰۱ از جمع حقوق مالکان کسر می گردد. سرمایه گذاری نیز به ارزش متعارف یعنی ۶۸۳۰۰۰۰۰ ریال در ترازنامه گزارش می‌شود.

اگرفرض کنیم که شرکت سرمایه گذار در ۱۵ فروردین سال ۱۳۰۲ سهام شرکت الف را به مبلغ ۲۸۷۰۰۰۰۰ ریال به فروشد،این معامله به شرح زیر ثبت می شود:

همانطور که ملاحظه می کنید بهای تمام شده سهام شرکت الف مبنای محاسبه سود تحقق یافته قرار می گیرد و حساب تعدیل که قبلا ۳۴۰۰۰۰۰ ریال زیان تحقق نیافته در آن ثبت شده دست نخورده باقی می ماند.

در پایان سال ۱۳۰۲ مجدد ارزش متعارف سرمایه گذاری با بهای تمام شده آن مقایسه می شود و مبلغ تعدیل به دست می آید. سپس با مانده قبلی حساب تعدیل با آن کم یا از آن کسر می‌شود و مبلغ سود یا زیان تحقق نیافته قابل ثبت در حساب به دست می آید.

برای مثال فرض کنیم تا پایان سال ۱۳۰۲ شرکت سرمایه گذاری سهام شرکت د را نیز به سرمایه‌گذاری خود اضافه کرده است.بهای تمام شده و ارزش بازار سرمایه گذاری در پایان سال ۱۳۰۲ در زیر خلاصه شده است:

ماده فردی حساب تعدیل۳۴۰۰۰۰۰ ریال بستانکار است که در پایان سال ۱۳۰۲ بایستی۶۵۰۰۰۰۰ ریال مانده بدهکار داشته باشد. بنابراین،حساب تعدیل ۹۹۰۰۰۰۰ ریال بدهکار می شود. ثبت روزنامه به شرح زیر است:

پس از نقل این ثبت به حسابهای دفتر کل،مانده حساب سود (زیان) تحقق نیافته بالغ بر ۶۵۰۰۰۰۰ ریال بستانکار است که به عنوان یک رقم مثبت در ترازنامه پایان سال ۱۳۰۲ حقوق مالکان اضافه می شود. مانده حساب تعدیل اوراق نیز اکنون ۶۵۰۰۰۰۰ ریال بدهکار است که با مانده حساب اوراق سرمایه ای حاضر برای فروش (سرمایه گذاری) جمع می شود و حاصل جمع که معادل ارزش متعارف سرمایه گذاری است در ترازنامه گزارش می شود.

تا اینجا حسابداری سرمایه گذاری در اوراق بدهی تشریح شد. همچنین حسابداری سرمایه گذاری در اوراق سرمایه ای در حالتی که سرمایه گذاری کمتر از ۲۰ درصد است تشریح گردید.قبل از آنکه به بحث پیرامون سرمایه گذاری در اوراق سرمایه ای برای حالت های بالاتر از ۲۰ درصد بپردازیم،ذکر دو موضوع برای تکمیل مطالب قبلی ضروری است این موضوع عبارتند از:

۱. کاهش دائمی در ارزش بازار سرمایه گذاری

۲. تغییر در طبقه بندی سرمایه گذاری

برگرفته از کتاب اصول حسابداری نوشته مهدی مرادزاده فرد