در مقالات قبل مورد ویژگی های سهام خزانه و حسابداری سهام خزانه و حسابداری سهام خزانه به روش بهای تمام شده صحبت کردیم. اکنون به توضیح روش اسمی می پردازد.
حسابداری سهام خزانه به روش ارزش اسمی
این روش به عنوان یک رویکرد مبادله دوگانه یعنی دو مبادله مستقل و غیر مرتبط تلقی می شود،زیرا در این روش باز خرید سهام از سهامداران خود شرکت،به عنوان کناره گیری یک گروه از سهامداران و انقباض در سرمایه شرکت شناخته می‌شود . همین طور فروش انتشار مجدد سهام خزانه در این رویکرد ورود یک گروه جدید از سهامداران تلقی می گردند،در زمان خرید،سهام تحصیل شده،به حساب سهام خزانه به ارزش اسمی یا تعیین شده بدهکار می شود. در مواردی که بهای تمام شده تحصیل سهام خزانه بیش از قیمت اولیه سهام منتشر شده باشد،هر نوع مبالغ اضافی پرداخت شده نسبت به ارزش اسمی به میزان لازم که در هنگام انتشار سهام در بستانکار حساب صرف سهام منظور شده،این حساب بدهکار،تا مبلغ صرف به صفر تقلیل یافته،و هر نوع مازاد صرف پرداختی برای تحصیل سهام خزانه به حساب سرمایه پرداخت شده حاصل از مبادلات سهام خزانه منظور می‌شود،و سرانجام مانده بدهکار باقی مانده به حساب سود و زیان انباشته منتقل خواهد شد.
در صورتی که مبلغ پرداختی بابت باز خرید سهام کمتر از قیمت تمام شده سهام منتشر شده اولیه باشد،حساب سهام خزانه به ارزش اسمی بدهکار،تفاوت نسبت به ارزش اسمی به میزان لازم که در هنگام انتشار سهام اولیه دربستانکار حساب صرف منظور شده،این حساب بدهکار شده،تا مبلغ صرف به صفر تقلیل یابد. هرنوع متفاوت به میزان مانده بستانکار حساب ((سرمایه پرداخت شده حاصل از مبادلات سهام خزانه )) این حساب بدهکار،و مابقی به حساب سود انباشته بدهکار خواهد شد.
نکته:
در صورتی که سهام در زمان انتشار اولیه به کسر فروخته شده باشد،در هنگام بازخرید،کسر ایجاد شده،از حساب ها حذف می گردد.
فروش سهام خزانه مانند صدور سهام جدید صورت می گیرد،سهام خزانه فروخته شده به ارزش اسمی بستانکار،علاوه بر این،هر نوع مازاد دریافتی نسبت به ارزش اسمی سهام به حساب صرف سهام بستانکار می گردد. بدیهی است که شرکت سهامی و اثر مبادلات سرمایه نمی‌توانند سود یا زیان شناسایی نمایند. لازم به یادآوری است که مبادلات سهام خزانه هرگز نمی تواند منجر به افزایش مانده حساب سود انباشته گردد،گرچه ممکن است در اینگونه مبادلات مانده این حساب کاهش یابد.
برگرفته از کتاب حسابداری شرکتها نوشته دکتر حسن همتی
مقالات مرتبط
»سرمایه گذاری ها در سهام
»سود سهمی در شرکت های سهامی
»ثبت انحلال شرکت های سهامی
»تعریف سهام خزانه و ثبت سند اهدا و خرید آن در حسابداری
»توضیح سهام تعهد شده همراه با مثال
»تفاوت های شرکت سهامی عام و خاص
»تعریف و ثبت سند حسابداری سود سهام نقدی به همراه مثال
ویژگی ها سهام خزانه و حسابداری آن